Animacja kultury: diagnoza, realizacja, ewaluacja

fakultatywne
obowiązkowe

Przedmiot ma za zadanie wprowadzić studentów w problematykę animacji kultury w środowisku lokalnym poprzez zaprezentowanie i przedyskutowanie podstawowych pojęć i zasad w tej dziedzinie oraz przybliżenie przydatnych umiejętności praktycznych. Przygotowanie teoretyczne ma na celu omówienie poszczególnych etapów projektów animacyjnych i zaplanowanie tego rodzaju działania w społeczności lokalnej.

Głównym celem jest zapoznanie studentów z podstawami teoretycznymi i praktyką działań animacyjnych na rzecz środowiska lokalnego, ze szczególnym uwzględnieniem działań podejmowanych w dziedzinie kultury. Wykład ma za zadanie zaprezentować studentom ideowe, prawne, historyczne i organizacyjne uwarunkowania działań animacyjnych w sferze kultury oraz wprowadzić w zagadnienia związane z pracą w różnych placówkach, organizacjach i miejscach środowiska lokalnego, w których realizuje się życie kulturalne. Drugi cel polega na pokazaniu uczestnikom zajęć, z jak bardzo złożoną i kruchą materią mają do czynienia, gdy podejmują działania w sferze kultury w środowisku lokalnym.

Przygotowanie teoretyczne ma na celu omówienie poszczególnych etapów projektów animacyjnych i zaplanowanie tego rodzaju działania w społeczności lokalnej. W ramach zajęć studenci podzieleni na zespoły będą przygotowywać projekt konkretnego działania z zakresu animacji kultury gotowego do zrealizowania w wybranej społeczności lokalnej.

UWAGA: Spis zawiera zarówno pozycje obowiązkowe, jak i (w większości) lektury do wyboru – wybrane i dostosowane do projektowanych przez studentów działań praktycznych.

J. Kargul, Od upowszechniania kultury do animacji kulturalnej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1997, r. V.

Mencwel, Przyczyniać się pomału, (w:) G. Godlewski i in. (red.), Animacja kultury. Doświadczenie i przyszłość, Warszawa 2002, http://www.wychmuz.pl/userfiles/Publikacje%20bezplatne/2002%20Animacja%20Kultury.pdf

M. Dudkiewicz, Animacja kultury: trudna, paradoksalna i nieprzewidywalna, (w): T. Kaźmierczak, M. Rymsza, (red.) W stronę aktywnych służb społecznych, II zeszyt Laboratorium Innowacji Społecznej, ISP i CAL Warszawa 2012, http://www.isp.org.pl/publikacje,1,555.html

J. Grad, U. Kaczmarek, Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsce. Zmiany modelu, Poznań 1999 (Schemat ze strony 122, pod tytułem: Proponowany schemat programowania imprezy).

B. Fatyga, Pozainstytucjonalne i nieformalne uczestnictwo w kulturze, Kwartalnik Trzeci Sektor nr 19, zima 2009.

Uczestnictwo, wspólnota, rozwój, współczesne dylematy animatora kultury, (w): W. Kłosowski (red.), Kierunek Kultura. W stronę żywego uczestnictwa w kulturze, Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, Warszawa 2011, http://www.kierunekkultura.waw.pl/component/content/article/75.html

W. Burszta i in., Raport o stanie i zróżnicowaniach kultury miejskiej w Polsce, Rozdział VI.: Aktywność kulturalna (B. Fatyga na podstawie tekstu T. Szlendaka), http://www.kongreskultury.pl/library/File/RaportKultMiej/kult.miej_raport(1).pdf

P. Berger, R. Neuhaus, To Empower People: The Role of Mediating Structures in Public Policy, (w:) D.L. Gies, J.S. Ott, J.M., Shafritz (red.), The Nonprofit Organization, Belmut CA 1990, ss. 12-23 (lub inny artykuł prezentujący pojęcie struktur pośredniczących).

M. Kwiatkowski, Kapitał społeczny; P. Gliński, Organizacje pozarządowe; G. Skąpska, Społeczeństwo obywatelskie, (w:) Encyklopedia socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2005.

J. Szacki, Wstęp. Powrót idei społeczeństw obywatelskiego, (w): J. Szacki (red,), Ani książę, ani kupiec: obywatel. Idea społeczeństwa obywatelskiego w myśli współczesnej, Znak, Kraków 1997.

M. Gumkowska Aktywność organizacji pozarządowych w sferze kultury, Kwartalnik Trzeci Sektor nr 19, zima 2009.

B. Fatyga (oprac.), Dyskusja z animatorami muzyki różnie zwanej; A.W. Brzezińska, Różne światy kultury ludowej – perspektywa teoretyczna a działania praktyczne (w): B. Fatyga, R, Michalski (red.) Kultura ludowa teorie, praktyki, polityki. ISNS Warszawa 2014, http://www.isns.uw.edu.pl/wydawnictwa/Kultura-ludowa-KOMPLET_2.pdf

D. Wojakowski, Kultura lokalna, czyli węzeł symboliczny. Z doświadczeń badacza współczesnych społeczności pogranicza wschodniego Polski, (w:) J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności. Różnorodność miejsc i czasu, IFiS PAN, Warszawa 2006.

M. Wieruszewska, Pomiędzy kulturą „zaściankową” a „uczestniczącą”. Pozorne czy prawdziwe dylematy wsi, (w:) J. Damrosz (red.), Kultura polska w nowej sytuacji historycznej, Instytut Kultury, Warszawa 1998.

M. Malikowski, Lokalność, (w:) Encyklopedia socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2005.

M. Dudkiewicz, Metodologiczny kontekst badań aktywizujących, w: Animacja Życia Publicznego. Analizy i Rekomendacje, Zeszyty Centrum Badań społeczności i Polityk Lokalnych nr 5/2011 http://www.badaniawdzialaniu.pl/publikacje/animacja-zycia-publicznego/

B. Lewenstein, Zasoby lokalne: zarys koncepcji, (w:) P. Gliński, B. Lewenstein, A. Siciński, Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: III sektor i wspólnoty lokalne w jednoczącej się Europie, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2004, ss. 281-301.

Daszkowska-Kamińska i in, Przepis na diagnozę, czyli poznaj młodych i środowisko lokalne, Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży, Warszawa, 2013, http://www.pcyf.org.pl/index.php?s1=programy&s2=zakonczone&s3=projekt_edukacji_NGO&s4=podrecznik_przepis_na_diagnoze

B. Pietrzyk, W ramie, czyli święte obrazki i animacyjny obraz społeczności; Z. Naruszewicz, Kompas osoby wyruszającej w teren. Rozmowa, uważność, empatia i zmiana, (w): T. Rakowski (red.), Etnografia/animacja/sztuka. Nierozpoznane wymiary rozwoju kulturalnego, NCK Warszawa, 2013.

W. Burszta i in., Raport o stanie i zróżnicowaniach kultury miejskiej w Polsce, Wstęp – o przyjętej koncepcji kultury w kulturoznawczej perspektywie badawczej (Barbara Fatyga, Wojciech J. Burszta), http://www.kongreskultury.pl/library/File/RaportKultMiej/kult.miej_raport(1).pdf

A. Jawłowska, Kultura w okresie przełomu lat dziewięćdziesiątych, (w:) A. Siciński (red.), Do i od Socjalizmu, IFiS PAN, Warszawa 1998.

J. Głowacki i in. raport: Finansowanie kultury i zarządzanie instytucjami kultury (streszczenie), http://www.kongreskultury.pl/library/File/RaportFinansowanie/finansowanie_streszczenie.pdf

Człowiek rodzi się twórcą – rozmowa z Davidem Throsbym, w: Co się dzieje w kulturze, (niezbędnik Inteligenta), Polityka, wydanie specjalne 1/2011 (zainteresowanym polecam cała książkę: David Throsby, Ekonomia i kultura, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, 2010.

M. Dudkiewicz, Kongres Kultury Polskiej: najważniejsze spory wokół polskiej kultury, Kwartalnik Trzeci Sektor nr 19, zima 2009.

Jacek Mikuszewski, Kultura w Unii Europejskiej – źródła i modele finansowania, Kwartalnik Trzeci Sektor nr 19, zima 2009.

J. Kargul, Od upowszechniania kultury do animacji kulturalnej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1997, r. VII.

B. Skrzypczak, Organizator kultury jako animator społeczny, punkt: Kim jest i jaką rzeczywiście rolę pełni lub może spełniać animator?, (w:) Godlewski Grzegorz i in. (red.), Animacja kultury. Doświadczenie i przyszłość, Instytut Kultury Polskiej UW, Warszawa 2002, ss. 345-348.

B. Skrzypczak, Profil animatora społecznego, w: Henzler P., Skrzypczak B. (red.), Kim jest animator społeczny, Warszawa 2006.

K. Burakowska, O animacji kulturalnej i animatorach. Refleksje praktyka (głos w dyskusji), (w:) J. Żebrowski (red.), Animacja kulturalna i społeczno-wychowawcza w środowiskach lokalnych, Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk 2003.

M. Maziarka i in., Projekty kulturalne krok po kroku, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Narodowe Centrum Kultury, 2004 http://www.animacja.kulturalna.us.edu.pl/biblioteka/Projekty_kulturalne_.pdf

M. Dobiasz, Przybornik animatora kultury. Lokalne projekty twórcze, CEO 2013, https://issuu.com/majadobiasz/docs/przybornik_animatora_kultury

M. Góralska, A. Pietraszko, K. Wittels, Animator kultury. Realizowanie projektów artystycznych w przestrzeni publicznej, Fundacja Obserwatorium, Warszawa 2011, http://nck.pl/badania/raporty/animator-kultury-realizowanie-projektow-artystycznych-w-przestrzeni-publicznej

B. Abrignani i in., Zarządzanie projektem. Pakiet szkoleniowy. Rada Europy 2000, https://pjp-eu.coe.int/documents/1017981/1667969/tkit3_polish.pdf/2f95402c-4e52-4868-a387-cf88dd08258a

Metoda projektowa, Laboratorium Dydaktyki Cyfrowej (brak informacji o autorach i roku wydania), http://www.ldc.edu.pl/phocadownload/Nowe_produkty/manuale/model_projektowy.pdf

D. Jankowski, Pedagogika kultury. Studia i koncepcja, Oficyna wydawnicza Impuls, Kraków 2006, (rozdział XI: Dom kultury. Ewolucja instytucji i jej współczesna przydatność).

J. Grad, U. Kaczmarek, Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsce. Zmiany modelu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 1999, ss. 275-277 (fragment wcześniej polecanego rozdziału).

J. Gralczyk, B. Skrzypczak, Domy kultury jako Centra Aktywności Lokalnej, Kwartalnik Trzeci Sektor nr 19, zima 2009.

J. Byszewski, P. Capała, Dom kultury jako „rzeźba społeczna”, (w): W. Kłosowski (red.), Kierunek Kultura. W stronę żywego uczestnictwa w kulturze, Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, Warszawa 2011. http://www.kierunekkultura.waw.pl/component/content/article/75.html

J. Byszewski, Muzeum jako „rzeźba społeczna”, (w:) R. Koschany, A. Skórzyńska, Edukacja kulturowa Poręcznik, Centrum Kultury ZAMEK, Poznań 2014, http://cpe.poznan.pl/wp-content/uploads/2014/07/CPE_porecznik_interaktywny.pdf,

K. Pruszyński, O roli muzeum na terenach drugorzędnych na przykładzie powstającego Muzeum Pragi, Kwartalnik Trzeci Sektor nr 19, zima 2009.

G. Makowski, F. Pazderski, Inspirator obywatelski
 – przewodnik po metodach nieformalnej edukacji obywatelskiej w bibliotekach publicznych i nie tylko…, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011 http://www.isp.org.pl/publikacje,1,461.html

K. Żuchowski, Parafia a działalność kulturalna, (w:) Kościół w regionie, regionalizm w Kościele, Rada Krajowa Regionalnych Towarzystw Kultury, Ciechanów 2001.

T. Kaźmierczak, Dom ludowy (społeczny) – zapomniana instytucja samoorganizacji i upodmiotawiania społeczności wiejskich i miejskich, (w): M. Rymsza (red.), Praca środowiskowa w Polsce – tradycja i teraźniejszość, ISP, Warszawa 2014, http://www.isp.org.pl/uploads/pdf/376011905.pdf

T. Rakowski, Etnografia/animacja/sztuka. Wprowadzenie. (w): T. Rakowski (red.), Etnografia/animacja/sztuka. Nierozpoznane wymiary rozwoju kulturalnego, NCK Warszawa, 2013.

D. Owczarek, Zróbmy sobie podwórko! Projektowanie partycypacyjne ełckiego podwórka; M. Rymsza, Jak uczyć o pracy środowiskowej – kilka uwag dla edukatorów (w): M. Rymsza (red.), Praca środowiskowa w Polsce – tradycja i teraźniejszość, ISP, Warszawa 2014. http://www.isp.org.pl/uploads/pdf/376011905.pdf

K. Szpilka, Lud tatrzański, (w): B. Fatyga, R, Michalski (red.) Kultura ludowa teorie praktyki polityki. ISNS Warszawa 2014, http://www.isns.uw.edu.pl/wydawnictwa/Kultura-ludowa-KOMPLET_2.pdf

M. Brzezińska-Hubert (red.), Ewaluacja w pracy metodą projektu, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu”, Warszawa 2008. http://erasmusplus.org.pl/wp-content/uploads/2014/02/pajp_iv_ewaluacja_w_pracy.pdf

M. Kosińska, Raport ewaluacyjny Centrum Praktyk Edukacyjnych, Centrum Kultury Zamek, Poznań 2017, https://drive.google.com/file/d/16JfiTZejKn2UZEntFNCH1OIrDkiNSI1W/view

R. Koschany, A. Skórzyńska, Edukacja kulturowa Poręcznik, Centrum Kultury ZAMEK, Poznań 2014, (rozdział Partycypacja a zmiana) http://cpe.poznan.pl/wp-content/uploads/2014/07/CPE_porecznik_interaktywny.pdf

M. Dudkiewicz, Inicjatorzy zmiany społecznej, w: E. Bogacz-Wojtanowska, W. Gumuła, S. Rębisz (red.), Zróżnicowanie i zmienność społecznego świata – Księga Jubileuszowa Profesora K.Z. Sowy, Wydawnictwo UJ, Kraków 2012

M. Juszczuk, Barter jako metoda animacji kultury, (w:) G. Godlewski i in. (red.), Animacja kultury. Doświadczenie i przyszłość, Instytut Kultury Polskiej UW, Warszawa 2002.

K. Kowalewicz, Działania alternatywne w środowisku lokalnym (na przykładzie „Kliniki lalek”), (w:) J. Mucha (red.), Kultura dominująca jako kultura obca, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.

P. Mitzner, Normalni i nienormalni w ośrodku kultury, (w:) B. Fatyga, A. Tyszkiewicz, Normalność i normalka. Próba zastosowania pojęcia normalności do badań młodzieży, OBM, Warszawa 2001.

inne, samodzielnie odnajdywane przez studentów projekty kulturalne.

Definiuje kulturę lokalną w szerokim kontekście społecznym, ideowym, historycznym, i politycznym.

Identyfikuje różnego rodzaju placówki, organizacje i miejsca środowiska lokalnego, w których realizuje się życie kulturalne.

Opisuje animację kultury w kontekście oddziaływania na środowisko lokalne.

Stosuje pojęcia uczestnictwa w kulturze, kultury lokalnej i globalnej, kultury popularnej, kulturowej glokalizacji.

Analizuje potencjał kulturotwórczy środowisk lokalnych oraz metody działania animacyjnego jako narzędzie wyrównywania szans edukacyjnych i rozwojowych.

Wymienia kryteria różnicujące najważniejsze typu placówek kulturalnych w Polsce.

Analizuje podstawowe zadania animatora kultury i zagrożenia, na które musi on zwracać uwagę oraz jego cechy osobowości, społeczno-zawodowe i kompetencyjne.

Przedstawia społeczne i ideowe otoczenie animacji kultury w obrębie takich pojęć jak: społeczeństwo obywatelskie, organizacje pozarządowe, kapitał społeczny, zasoby lokalne, rozwój lokalny, zaangażowanie społeczne.

Wyjaśnia najważniejsze zasady diagnozowania potrzeb kulturalnych środowiska lokalnego.

Potrafi dokonać analizy konkretnych projektów kulturalnych oraz wskazać przyczyny ich sukcesów i porażek.

Potrafi samodzielnie lub w zespole zaplanować i przygotować do realizacji projekt animacyjny dla konkretnej społeczności lokalnej

Przewidziane są dwie formy weryfikacji i oceniania osiągniętych przez studenta efektów uczenia się. Pierwszą stanowi przygotowany w zespole projekt animacji kulturalnej dla konkretnej społeczności lokalnej. Druga to egzamin ustny, który polega na zaprezentowaniu przygotowanego projektu animacyjnego i jego „obronę”, w ramach której student powinien wykazać się umiejętnościami przedstawionymi w rubryce „efekty uczenia się”. Oznacza to w szczególności posługiwanie się podstawowymi pojęciami z zakresu wykładu i zalecanej literatury oraz zdolność do krytycznego odniesienia się do poruszanych zagadnień z zakresu animacji kultury i szeroko rozumianego kontekstu społecznego tego rodzaju aktywności.

Dopuszczalne są dwie nieobecności. Przekroczenie tego limitu - o ile WSZYSTKIE nieobecności nie zostały usprawiedliwione przez lekarza - skutkuje obniżeniem oceny (gdy są to 3 nieobecności) lub (gdy jest ich 4 i więcej) niezaliczeniem przedmiotu. Egzamin może odbyć się w formie zdalnej, jeśli będzie taka uzasadniona potrzeba.