Gramatyka opisowa języka polskiego II [3003-11A2GR] Semestr zimowy 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 4

1. Bartmiński J., 2009, Niebrzegowska-Bartmińska S., Tekstologia, Lublin.

2. Beaugrande R. A., Dressler W. U., 1990, Wstęp do lingwistyki tekstu, Warszawa.

3. Boniecka B., 1999, Lingwistyka tekstu – teoria i praktyka, Lublin.

4. Bralczyk J., 2004, Język na sprzedaż, Warszawa.

5. Grice H.P., 1980, Logika a konwersacja (w:) Język w świetle nauki, red. B. Stanosz, Warszawa.

6. Grzegorczykowa R., 1997, Głos w dyskusji o pojęciu tekstu i dyskursu (w: ) „Tekst”, nr 25.

7. Grzegorczykowa R., 1991, Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy (w:) Język a kultura, 4, Wrocław.

8. Hogan, 2000, Psychologia perswazji, Warszawa.

9. Levinson S.C., 2010, Pragmatyka, Warszawa.

10. Wierzbicka E., Wolański A., Zdunkiewicz-Jedynak D., 2008, Podstawy stylistyki i retoryki, Warszawa.

11. Witosz B.,2007, Lingwistyka tekstu – stan aktualny i perspektywy, Poradnik Językowy, z. 7, s. 3-18.

12. Wojtak M., 1999, Wyznaczniki gatunku wypowiedzi na przykładzie tekstów modlitewnych, „Stylistyka” VIII, s. 105-118.

GRAMATYKA TEKSTU

Tematyka zajęć:

1) Tekst i jego funkcje.

2) Siedem kryteriów tekstowości

3) Wykładniki językowe funkcji perswazyjnej tekstu.

4) Maksymy konwersacyjne Grice’a i gramatyczne środki umożliwiające ich świadome naruszanie.

5) Środki językowe (gramatyczne i leksykalne) umożliwiające mówienie między wierszami (presupozycja i implikatura konwersacyjna)

6) Ciąg argumentacyjny jako oś kompozycyjna tekstu. Wykładniki językowe (gramatyczne i leksykalne) argumentacji logicznej, retorycznej i erystycznej.

7) Perswazja a manipulacja językowa. Środki gramatyczne o funkcji perswazyjnej. Zasady perswazji.

8) Możliwości manipulacji językowej za pomocą środków fonetycznych, morfologicznych i składniowych.

9) Perswazyjna funkcja wybranych kategorii gramatycznych (liczba, czas, tryb, stopień, aspekt)

10) Funkcja tekstotwórcza wybranych konstrukcji składniowych (krytyczna analiza schematów zdaniowych).

11) Rola deiktyczności i anaforyczności w tworzeniu spójnego tekstu.

12) Gramatyka tekstów poetyckich (przekraczanie granic języka).

Zajęcia z GOJP II pt. "Gramatyka tekstu" mają na celu wykorzystanie wiedzy gramatycznej zdobytej na zajęciach z GOJP 1 do analizy wybranych tekstów pisanych i mówionych. Przedmiotem rozważań na zajęciach będzie opis funkcjonalny jednostek języka z różnych poziomów systemu (fonologicznego, morfologicznego, syntaktycznego, semantycznego) , które zostały użyte w tekście z uwzględnieniem reguł gramatyki tekstu, czyli w tekście:

a) spełniającym warunki kohezji, koherencji;

b) zgodnym z maksymami konwersacyjnymi;

c) uwzględniającym zasady perswazji.

Ważne będzie także ustalenie funkcji, jaką pełnią w gramatyce tekstu kategorie morfologiczne, np. liczba, tryb, osoba, czas, aspekt oraz syntaktyczne, np. strona, nominalizacja zdania czy rekursywność. Przy okazji omawiania funkcji perswazyjnej tekstu studenci zapoznają się z wykładnikami gramatycznymi manipulacji językowej i argumentacji erystycznej.

Zajęcia odbywają się w sali wykładowej. Są wspomagane możliwościami, jakie daje platforma COME.

Zaliczenie zajęć na podstawie:

a) obecności i aktywności na zajęciach (wygłoszenie referatu, udział w dyskusji na temat zadawanych lektur, uczestnictwo w ćwiczeniach grupowych) 20 pkt.;

b) pisemnej pracy semestralnej na temat dotyczący analizy językowej tekstu artystycznego, publicystycznego lub potocznego 40 pkt.