Poetyka i analiza dzieła literackiego [3001-11A1PA] Rok akademicki 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 4

Listę lektur z podstawowej części sylabusa (a więc obowiązkowej do egzaminu i uzupełniającej) chciałbym wzbogacić o kilka rozpraw dodatkowych:

Dorota Urbańska, "Wiersz wolny. Próba charakterystyki systemowej", Warszawa 1995.

Beda Alleman, "O ironii jako kategorii literackiej", w: "Pamiętnik Literacki" 1986, z. 1

Mieczysław Porębski, "Czy metaforę można zobaczyć?", w: "Teksty" 1980, z. 6

Ze względu na wprowadzenie od roku akademickiego 2017/18 wykładu z poetyki ćwiczenia będą miały charakter przede wszystkim analityczny i praktyczny. Wiedzę teoretyczną student zdobywa na wykładzie.

Liczba przedstawionych poniżej tematów nie pokrywa się z liczbą zajęć.

I. Pojęcie wiersza (obok pojęcia prozy, a także liryki i poezji),

II. Wprowadzenie do systemów wersyfikacyjnych. Sylabizm (wiersz „W mojej ojczyźnie” Czesława Miłosza)

III. Sylabotonizm (wiersze „Czemu nie w chórze” C. K. Norwida),

IV. Tonizm (wybrane przykłady z J. Czechowicza),

V. Nienumeryczne systemy wersyfikacyjne. Wiersz składniowy i antyskładniowy (wybrane fragmenty z utworów Wisławy Szymborskiej, Stanisława Barańczaka, Juliana Przybosia, rozbudowana analiza wiersza "Podłogo błogosław" Mirona Białoszewskiego).

VI. Metafora – teorie, odmiany, zastosowanie w literaturze (Z. Herbert, "Ciernie i róże")

VII. Ironia - teorie, odmiany, zastosowanie w literaturze (różne historyczne odmiany ironii od Platona, przez Słowackiego po Szymborską; analiza powieści "Blady ogień" Vladimira Nabokov).

VIII. Michaiła Bachtina stylistyka powieści. Wielojęzyczność i dialogowość w rozumieniu Bachtinowskim (wybrane przykłady z prozy polskiej i obcej różnych epok),

IX. Stylizacja i jej odmiany. Parodia i pastisz (J. Tuwim, „Jak Bolesław Leśmian napisałby wiersz ‘Wlazł kotek na płotek’” oraz T. Różewicz, "Totentanz").

X. Wprowadzenie do teorii powieściowej narracji. Narracja auktoralna (Stendhal, "Czerwone i czarne", Boris Vian, "Jesień w Pekinie")

XI. Narracja pierwszoosobowa i jej geneza (św. Augustyn, "Wyznania", J. J. Rousseau, "Wyznania", R. Descartes, "Medytacje o filozofii pierwszej", F. Dostojewski, "Notatki z podziemia"). Aporie związane z tą odmianą narracji (B. Schulz, "Samotność")

XII. Narracja personalna (wybrane przykłady z różnych epok: F. Dostojewski, "Idiota", S. Żeromski, "Przedwiośnie", J. Joyce, "Ulisses"),

XIII. Teoria fabuły tragicznej u Arystotelesa w "Poetyce" (Sofokles, „Król Edyp”),

XIV. Teoria fabuły bajkowej u Władimira Proppa jako fundatora tradycji badań narratologicznych (przykłady bajek ze zbioru Afanasjewa oraz bajek z innych obszarów językowych),

XV. Próba zdefiniowania dramatu na tle pozostałych rodzajów literackich i sztuki teatralnej (D. Ratajczakowa, "Dramat sługa dwóch panów"; W. Shakespeare, "Hamlet").

XVI. Dialog w utworach dramatycznych. Porównanie odmian dawniejszych i nowszych (R. Ingarden, "Funkcje mowy w widowisku teatralnym"; J. Kochanowski, "Odprawa posłów greckich",W. Gombrowicz, „Ślub”).

XVII. Podmiot mówiący w utworach dramatycznych. Problem didaskaliów Formy dawniejsze i nowsze (K. Ruta Rutkowska, "Dramatyczne gry w podmiot"; T. Różewicz, „Akt przerywany”).

XVIII. Genologia dawniej i dziś – od ujęcia paradygmatycznego do hermeneutycznego (Stanisław Balbus, "Zagłada gatunków.")

XIX Problem tzw. sylwy (Ryszard Nycz, "Sylwy współczesne" oraz Czesław Miłosz, "Gdzie słońce wschodzi i kędy zapada".)

XX. Krzyżowanie się gatunków literackich, językowych i kulturowych w tekście literackim (Bożena Witosz, "Gatunek", "sporny problem współczesnej refleksji tekstologicznej").

Zajęcia prowadzone są metodą dyskusji nad artykułem naukowym, dla którego ilustrację, a czasami swoistą antytezę stanowią wskazane teksty literackie. W miarę rozwoju wiedzy studenta prowadzący zachęca do bardziej krytycznego spojrzenia i konfrontacji teoretycznych diagnoz, założeń i projektów z praktyką literacką (twórczą i czytelniczą).

Każdy semestr zaliczany jest osobno na ocenę. Podstawą oceny jest praca semestralna polegająca na analizie wskazanego tekstu: wierszowego (semestr zimowy) i prozatorskiego (semestr letni). Oprócz tego studenci napiszę też dwa sprawdziany o charakterze teoretycznym. Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze.

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze.

Zaliczenie obu semestrów ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do egzaminu. Zakres egzaminu odpowiada programowi znajdującemu się w części ogólnej sylabusa (ćwiczenia obejmują jedynie wybrane zagadnienia).

Przemysław Pietrzak (57h), Magda Nabiałek (3h)