Historia kultury polskiej XX w. [3002-1LHKP3C1] Semestr letni 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 3

Henryk Domański, Struktura społeczna, Warszawa 2004.

Adam Leszczyński, Wielkość i nędza II RP, w: tegoż, Ludowa historia Polski, Warszawa 2020.

Wybrana literatura:

Henryk Słabek, O społecznej historii Polski. 1945–1989, Warszawa 2009.

Padraic Kenney, Budowanie Polski Ludowej. Robotnicy a komuniści 1945–1950, przeł. A. Dzierzgowska, Warszawa 2016 (fragmenty).

Anna Wylegała, O perspektywach badania chłopskiego doświadczenia reformy rolnej, „Rocznik Antropologii Historii” 2017, rok VII, (10).

Andrzej Leder, Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej, Warszawa 2014.

Jerome Bazin, Joanna Kordjak, Kiedy obrazy patrzyły na robotników, w: Zimna rewolucja, red. J. Bazin, J. Kordjak, Waszawa 2021.

Agnieszka Mrozik, „Bo dziewczyna to ludzie”. Projekty i polityki emancypacji w powojennej Polsce, w: tejże, Architektki PRL-u. Komunistki, literatura i emancypacja kobiet w powojennej Polsce, Warszawa 2022.

Iwona Kurz, Twarze w tłumie. Wizerunki bohaterów wyobraźni zbiorowej w kulturze polskiej lat 1955–1969, Świat Literacki, Izabelin 2005.

Józef Chałasiński, Młode pokolenie wsi Polski Ludowej, w: Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Awans Pokolenia, red. J. Chałasiński, Warszawa 1964; oraz wybrane pamiętniki.

Agnieszka Mrozik, „Historia nas jakby pominęła”. O powojennych pamiętnikach konkursowych i współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski, „Kultura i Społeczeństwo” 2022, nr 2.

Zygmunt Bauman, Kariera, Warszawa 1965 (fragment).

Maciej Gdula, Odważyć się być średnim. Genealogia i przyszłość klasy średniej, „Krytyka Polityczna” 2015, nr 42.

Piotr Korduba, Ludowość na sprzedaż, Warszawa 2013, (fragmenty).

Ewa Klekot, Kłopoty z kulturą ludową, Gdańsk 2021, (fragmenty).

Jadwiga Staniszkis, Samoograniczająca się rewolucja, Gdańsk 2010, (fragmenty).

Elizabeth Dunn, Prywatyzując Polskę. Antropologiczne spojrzenie na polską transformację, Warszawa 2007 (fragmenty).

Spór o Polskę, red. P. Śpiewak, Warszawa 1999.

I. Przed socjalizmem:

Zagadnienia: polska struktura klasowa międzywojnia – konflikty i hierarchie klasowe – klasowe imaginarium międzywojenne – szklane domy vs. białe dworki

II. Powojnie: radykalne przemiany struktury społecznej

Zagadnienia: przemiany struktury społecznej po II Wojnie Światowej – powojenne konflikty klasowe – migracje – wyłanianie się nowego porządku klasowego – obietnica awansu – współzawodnictwo jako formuła awansu – deklasacja ziemiaństwa polskiego

III.Socrealizm: przeobrażenie pola widzenia

Zagadnienia: klasa robotnicza i chłopska w polu wizualnym – socrealistyczne przedefiniowanie pola widzialności  nowy model człowieka: ciała, płci, klasowości – gatunki socrealizmu – socrealizm a modernizacja

IV. Odwilż i mała stabilizacja

Zagadnienia: odwilż w życiu społecznym i kulturze

V. Nadzieje i pułapki awansu

Zagadnienia: socjalistyczne opowieści awansu – pamiętniki jako medium tożsamościotwórcze – trajektorie i struktury odczuwania awansu – tożsamość osób awansujących – płeć a awans – nurt chłopski w literaturze

VI. Hegemonia inteligencji, narodziny klasy średniej

Zagadnienia: zmiana paradygmatu klasowego w latach 70. – konsumpcja a wyłanianie się klasy średniej – powrót mitu ziemiańskiego – hegemonia inteligencji – resentyment deklasacji – mezalians (miłość i klasa)

VII. Konstrukcje „ludowości”

Zagadnienia: figury chłopskości i ludowości w kulturze socjalistycznej – Cepelia i cepeliada – romantyzacja kultury chłopskiej

VIII. Robotnicze żądania: 1956-1970-1976-1980

Zagadnienia: opór klasowy w socjalizmie – rewizjonizm marksistowski – sojusz inteligencji i robotników – „Solidarność”

IX. Transformacja – ideologia klasy średniej

Zagadnienia: retoryka transformacji – realizm kapitalistyczny jako formuła narracyjna – transformacja jako awans i jako deklasacja – reprezentacje homo sovieticus – ekspansywna widzialność klasy średniej – protesty lat 90.

Podstawą wystawienia oceny końcowej jest egzamin obejmujący materiał omawiany na zajęciach

oraz 8 lektur z listy wyłożonej przez osobę prowadzącą zajęcia a także aktywność na zajęciach.

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Osoby mające od trzech do pięciu nieobecności w celu zaliczenia zajęć muszą je zaliczyć na dyżurze (rozmowa o lekturach z zajęć). Osoby mające więcej niż pięć nieobecności w semestrze nie będą dopuszczane do zaliczenia zajęć (wyjątkiem są osoby posiadające zwiększony limit nieobecności potwierdzony decyzją KJD).