Przedmioty fakultatywne dla kierunku kulturoznawstwo - cywilizacja śródziemnomorska (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział "Artes Liberales")

• Konwersatorium - 30 godzin

Konwersatorium na temat kultury współczesnej Hiszpanii w języku hiszpańskim. Główny nacisk będzie położony na najistotniejsze aspekty hiszpańskiej kultury oraz ich oddziaływanie w przeszłości oraz teraźniejszości.

• Konwersatorium - 60 godzin

Zajęcia przeznaczone są dla studentów i doktorantów, którzy ukończyli podstawowy kurs języka nahuatl. Nahuatl, zwany popularnie azteckim, był i jest do dziś jednym z najważniejszych języków tubylczych obu Ameryk. Wyjątkowy pod względem objętości i zawartości korpus tekstów spisanych w nim między XVI a XVIII w. pozwala na systematyczne badania terminologii rozwijanej w zetknięciu z kulturą europejską oraz zmian zachodzących w języku pod wpływem kontaktu z hiszpańskim. Translatorium poświęcone jest tłumaczeniu i lekturze tekstów (w tym wcześniej niepublikowanych) należących do różnych gatunków. Na przykładzie konkretnych źródeł podejmuje problematykę przekazu międzykulturowego odzwierciedlonego w języku, indiańskich reakcji na obcość kulturową oraz strategii adaptacyjnych. Celem zajęć jest zarazem kontynuacja nauki nahuatl na poziomie zaawansowanym. Część zajęć poświęcona jest słuchaniu i tłumaczeniu nagrań i tekstów współczesnych oraz konwersacjom z udziałem rdzennych użytkowników.

• Konwersatorium - 30 godzin

Konwersatorium jest poświęcone tym wybranym elementom kultury rzymskiej i greckiej, które mogą być uznawane za należące do „pop kultury” i „kontrkultury” w świecie starożytnym. Osoby uczestniczące zapoznają się z fragmentami poezji satyrycznej, z utworami poświęconymi ówczesnej modzie i urodzie, z poetyckimi inwektywami, a także z różnymi typami widowisk oraz z szeroko pojętymi „zabobonami” Rzymian i Greków.

• Konwersatorium - 30 godzin

Jak wykorzystywany był antyk w dramacie światowym, zwłaszcza europejskim i amerykańskim? Po jakie mity sięgali najczęściej dramatopisarze, dlaczego i po co? Co wyczytywali w greckich i rzymskich opowieściach? Jakie nawiązania do kultury śródziemnomorskiej można znaleźć we współczesnych tekstach dramatycznych?

Odpowiedzi na te pytania będziemy szukać w wybranych dramatach napisanych od renesansu po współczesność. Część tytułów zaproponuje prowadzący, część – uczestnicy, wspólnie zaś dokonamy wyboru. W miarę możliwości repertuarowych zajęcia będą uzupełniane wizytami w teatrach, jednak w dyskusjach o przedstawieniach główny nacisk zostanie położony na sceniczną interpretację tekstu dramatycznego.

Zajęcia dla wszystkich, którzy chcą poznać różne techniki i estetyki dramatyczne, a przy okazji zapoznać z technikami recepcji antyku w różnych epokach późniejszych.

• Wykład - 60 godzin

Wykład BAŁKANY poświęcony jest regionowi traktowanemu jako całość historyczna, kulturowa i lingwistyczna. Zakres tematyczny obejmuje dzieje regionu sprzed wejścia Osmanów do pojawienia się nowych państw w wieku XXI po rozpadzie Jugosławii. Istotną część wykładu, w semestrze zimowym stanowi mapa religijna Bałkanów. W ramach tego cyklu będzie omawiane, kolejno, prawosławie bałkańskie, islam na Bałkanach, judaizm w kontekście pojawienia się Żydów na Bałkanach oraz wszelkie charakterystyczne dla regionu warianty hybrydowe, takie jak Kościół bośniacki, czy bektaszyzm.

Osobne miejsce zostanie oddzielone dla ruchów religijnych takich jak bogomilstwo, hesychazm wreszcie rozwijający się głównie na terenie Bułgarii w XX wieku (choć także poza nią) Dynowizm.

W semestrze letnim wśród większych cykli tematycznych znajdą się ideologie, wśród których będzie prezentowane słowianofilstwo i Jugoslawizm w wariancie bałkańskim z uwzględnieniem szerszego kontekstu polskiego, czeskiego, rosyjskiego.

• Konwersatorium - 30 godzin

Na zajęciach w zarysie będzie omówiona historia chrześcijaństwa w krajach basenu Morza Śródziemnego, a także historia judaizmu i islamu na tych terenach. Zaprezentowane zostaną też w zarysie relacje i wzajemna koegzystencja wyznawców tych trzech wielkich religii monoteistycznych. Jednym z ważniejszych tematów będą chrześcijańskie ośrodki religijne znajdujące się m.in. w Konstantynopolu, Rzymie, Aleksandrii, Antiochii. Priorytetowo zostanie również przedstawiona Jerozolima jako święte miasto chrześcijaństwa, judaizmu oraz islamu. Podczas zajęć studenci poznają także historię relacji chrześcijan Wschodu i Zachodu z wyznawcami islamu. Omówione będą wybrane teksty liturgiczne powstałe w interesującym nas obszarze geograficznym. Studenci zapoznają się także z podstawowymi cechami sztuki tworzonej na tym obszarze na przestrzeni wieków przez chrześcijaństwo, judaizm i islam.

• Konwersatorium - 30 godzin

Zajęcia są poświęcone roli i wizji ludzkiego ciało w tradycji wschodniochrześcijańskiej. Ciało jako granica człowieka z jednej strony jest jedyną możliwością określenia jego istoty, zaś z drugiej, jest postrzegane jako bariera, którą należy przekroczyć, co rodzi ambiwalentny stosunek do ciała, przyjmujący nie rzadko negatywny, wręcz wrogi stosunek do niego, szczególnie w skrajnej ascezie. W tradycji wschodniochrześcijańskiej ta polarność jest jednym z najbardziej nośnych konceptów teologiczno-kulturowych, który, poprzez pozbawienie manichejskiego dualizmu, otwiera szeroką przestrzeń cielesnych doświadczeń, konceptualnych przekładni ludzkiego ciała w dziedzinie myśli spekulatywnej, mistyki i sztuce.

• Konwersatorium - 30 godzin

Materię prowadzonych w toku konwersatorium dyskusji stanowić będą wybrane przykłady polskiej i obcej twórczości dla młodych czytelników mówiące zarówno o realnych konfliktach (około)wojennych, takich jak II wojna światowa, stan wojenny i tzw. kryzys uchodźczy, jak i konfliktach kulturowych i pokoleniowych. Realizacje tytułowego zagadnienia przybierają również bardziej uniwersalne formy, ponadto wojna traktowana jest też symbolicznie. Prowadzone dyskusje poświęcone będą rozwiązaniom artystycznym, zarówno na poziomie tekstu, jak i książki jako całości, łączącej tekst i obraz. Wieloaspektowa analiza wybranych publikacji – zakorzeniona głównie w rozpoznaniach literaturoznawczych, ale odwołująca się również do bibliologii i pedagogiki – pozwoli na ukazanie bogactwa współczesnej twórczości dla młodych czytelników mówiącej o tematach pozostających wedle niektórych w sferze tabu.

• Wykład - 60 godzin

Wykład poświęcony jest dziejom Śródziemnomorza od XVIII w. do dnia dzisiejszego, z uwzględnieniem najważniejszych procesów, zjawisk i wydarzeń politycznych, społeczno-gospodarczych, a także kulturowych.

Zaprezentowana zostania wizja świata śródziemnomorskiego, składającego się z regionów, które swą różnorodnością umożliwiały obecność wielu cywilizacji. W pierwszej połowie XIX w. uległ on rozpadowi wywołanemu europejską ekspansją, wykreowaniem nowej postaci cywilizacji zachodniej przez nowoczesną Europę, rozpoczęciem przez nią globalnej ekspansji, czemu towarzyszyły idee takie, jak m.in. orientalizm i kolonializm, a także powstawanie państw narodowych.

Ważnym elementem wykładu będzie także spojrzenie na współczesne Śródziemnomorze i wyzwania przed nim stojące

• Konwersatorium - 30 godzin

Celem zajęć jest rozwinięcie umiejętności przekształcania informacji w świadomość oraz translacji nabytej wiedzy na dialog międzycywilizacyjny.

Tradycje Wschodu i Zachodu mają ogromny wpływ na postrzeganie relacji między grupą a jednostką w różnych kulturach i cywilizacjach. W kulturach wschodnich, szczególnie opartych na konfucjanizmie, buddyzmie czy hinduizmie, społeczność, rodzina oraz harmonia społeczna są priorytetami. Z kolei w tradycjach zachodnich, na przykład wywodzących się z filozofii greckiej, chrześcijaństwa oraz Oświecenia, dominuje indywidualizm.

Podczas zajęć zostanie omówiona specyfika procesów konstruowania tożsamości oraz analiza zmian kulturowych w społeczeństwach Wschodu i Zachodu. Analizie poddane będą główne konteksty tworzenia tożsamości grupowej oraz indywidualnej. Skoncentrujemy się na wybranych kulturowych, historycznych i politycznych kontekstach procesu tworzenia tożsamości.

• Wykład - 60 godzin

Wykład Historia Kultury Bałkanów poświęcony jest Bałkanom rozumianym, jako całość historyczna, mentalna i lingwistyczna. Zakres tematyczny obejmuje dzieje regionu sprzed wejścia Osmanów, późny okres Bizancjum ze względu na konieczność wyjaśnienia kulturotwórczej roli imperium, procesów i dróg chrystianizacji, łącznie z problematyką kształtującego się kanonu chrześcijaństwa wschodniego, jako jednego z kluczowych wyróżników późniejszych Bałkanów. Istotną część wykładu stanowi prezentacja specyfiki piśmiennictwa kręgu Graeco-Byzantina w czasach średniowiecza i jego swoiste „trwanie” w czasach osmańskich. Prezentowane są drogi i charakter procesów islamizacji, tworzenia się pograniczy chrześcijańskich i osmańskich, jako granic Bałkanów historycznych, omawiany jest początek, rozwój procesów narodotwórczych na Bałkanach i tworzenie się państw narodowych (XIX - XXI). Problematyka wykładu obejmuje okres od średniowiecza do pojawienia się nowych państw w wieku XXI po rozpadzie Jugosławii.

• Wykład - 60 godzin

Wykład na temat historii Hiszpanii od czasów prehistorycznych do współczesności. Główny nacisk zostanie położony na kwestię nazwy „Hiszpania” i jej ewolucję na przestrzeni wieków.

• Ćwiczenia - 60 godzin

Przedmiot przeznaczony jest dla studentów, którzy ukończyli podstawowy kurs języka nahuatl i oferuje możliwość kontynuacji nauki. Nahuatl, zwany czasem „łaciną Nowego Świata” jest jednym z najważniejszych języków tej części świata. Powstał w nim największy na kontynencie amerykańskim korpus tekstów pisanych w okresie XVI-XVIII wieku, a liczne warianty tego języka pozostają w użyciu do dziś. W trakcie zajęć uczestnicy pogłębią wiedzę na temat gramatyki i słownictwa języka nahuatl umożliwiającą lekturę oryginalnych tekstów – relacji historycznych, dokumentacji związanej z różnymi aspektami życia oraz literatury indiańskiej. Część zajęć poświęcona jest lekturze dokumentów piktograficzno-alfabetycznych i nauce podstaw paleografii.

• Ćwiczenia - 60 godzin

Kurs obejmuje systematyczną naukę dawnego języka nahuatl (azteckiego), jednego z najważniejszych języków Nowego Świata. Powstał w nim największy na kontynencie amerykańskim korpus tekstów pisanych w okresie XVI-XVIII wieku, a liczne warianty tego języka pozostają w użyciu do dziś. W trakcie zajęć uczestnicy poznają podstawy gramatyki i słownictwa umożliwiające tłumaczenie tekstów źródłowych z okresu kolonialnego. Teksty oryginalne – relacje historyczne, dokumentacja związana z różnymi aspektami życia oraz literatura indiańska – będą wprowadzane (najpierw w formie zaadaptowanej, później w wersji oryginalnej) już od pierwszego semestru nauki.

• Ćwiczenia - 60 godzin

Kurs języka starogreckiego (dialekt attycki) skierowany przede wszystkim do osób uczących się także nowogreckiego, bądź zainteresowanych tymi językami. Plan kursu zakłada także wprowadzenie elementów językoznawstwa, a także – dodatkowo – ciekawostek z kultury i historii starożytnej Grecji.