Kultura języka polskiego I 3003-11A1KT
Ćwiczenia (CW) Semestr letni 2023/24

Nowe formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Kłosińska, Warszawa 2014.

A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005.

A. Markowski, Język polski. Poradnik Profesora Andrzeja Markowskiego, Warszawa 2003.

Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2012.

J. Podracki, Słownik skrótów i skrótowców, Warszawa 1999.

Student:

- posługuje się leksyką i frazeologią zgodnie z zaaprobowanymi społecznie regułami posługiwania się leksykalnymi jednostkami językowymi;

- dostosowuje dobór leksyki do okoliczności, np. możliwości odbiorcy, do jego funkcji społecznej;

- wypowiada się zrozumiale, przekonująco, z zastosowaniem bogatych leksykalnych środków językowych;

- rozpoznaje typy błędów leksykalnych i mechanizmy ich powstawania, opisuje je z wykorzystaniem terminologii językoznawstwa normatywnego;

- analizuje wspólczesne polskie teksty użytkowe i dokonuje oceny normatywnej użytego w nich słownictwa oraz uzasadnia swoje sądy;

- rozponaje podstawowe tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny w zakresie leksyki;

- odwołuje się w swoich sądach o słownictwie do aktualnych wydawnictw ortoepicznych i kodyfikujących; umie z nich korzystać.

Obecność na zajęciach oraz bieżące sprawdziany z materiału ćwiczeniowego.

Zaliczenie na co najmniej 60% (bez oceny). Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest zaliczenie wykłądu i ćwiczeń.

1. Słowniki ortoepiczne i inne pomocne wydawnictwa poprawnościowe – jak z nich korzystać?

2. Wyrazy mylone – paronimy

3. Redundancja semantyczna: pleonazmy i tautologie

4. Normatywne problemy słowotwórcze

5. Moda w leksyce

6. Skrótowce – problemy normatywne

7. Błędy semantyczne

8. Problemy normatywne związane z zapożyczeniami (zapożyczenia semantyczne, kalki wyrazowe i frazeologiczne, półkalki)

9. Warunki stosowności użycia metafory w tekście użytkowym

10. Typy łączliwości leksykalnej i problemy normatywne z nią związane

11. Frazeologia jako część systemu leksykalnego. Natura i typy frazeologizmów. Źródła współczesnej współczesnej polskiej frazeologii Norma frazeologiczna i jej naruszenia w tekstach. Typy innowacji frazeologicznych

12. Stylistyczne i regionalne zróżnicowanie współczesnej polszczyzny Cechy stylów funkcjonalnych polszczyzny

13. Stylistyczne decorum. Błędy stylistyczne.

14. Ekspansywność stylu potocznego w tekstach. Wulgaryzacja w dyskursie publicznym.

Na ćwiczeniach podejmowana jest indywidualna i/lub grupowa analiza zdań lub tekstów pod kątem ich poprawności leksykalno-frazeologicznej i stylistycznej. Na każde zajęcia obowiązuje lektura, która ma umożliwić ocenę normatywną tekstów analizowanych na zajęciach. W sytuacji, gdy materiał jest trudny lub budzi wątpliwości słuchaczy, prowadzący może zadawać dodatkowe ćwiczenia do samodzielnej pracy w domu. Mogą być wykorzystane formy e-learningu (Zoom, KAMPUS, Classroom Google).