Historia polskiej etnografii, etnologii i antropologii

nieobowiązkowe

Celem wykładu z elementami warsztatowymi będzie zaznajomienie studentów z historią polskiej etnografii, etnologii i antropologii kulturowej. Pierwsze zwiastuny, wyodrębnienie się dyscypliny, jej ukonstytuowanie się i przemiany zostaną pokazane w kontekście historycznym, politycznym i społecznym. Studenci poznają najważniejsze dla rozwoju nauki postaci, dowiedzą się, w jaki sposób kierunki i trendy etnologii światowej były przyjmowane, twórczo adaptowane (bądź odrzucane) w Polsce, jakie stanowiły o polskiej odrębności w obrębie dyscypliny.

Każde zajęcia będą składać się z dwóch części: warsztatowej i wykładowej. Część warsztatowa trwać będzie ok. 30 minut a jej podstawą stanie się wspólna analiza tekstów źródłowych, materiałów tekstowych i wizualnych, a także audialnych. Na ich podstawie wspólnie ze studentami będziemy diagnozować najważniejsze dla postawionego tematu kwestie i problemy. Cześć wykładowa stanowić będzie podsumowanie, rozszerzenie i uzupełnienie treści z części pierwszej. Taka forma zajęciowa, jak sądzę, zmobilizuje studentów do większego zaangażowania, a tym samym do skuteczniejszego zrozumienia i zapamiętania konkretnych treści. Będzie ona wymagała też przygotowania się w domu do zajęć.

Benedyktowicz Z., Robotycki Cz., Stomma L., Tomicki R., Wasilewski J. , Antropologia kultury w Polsce – dziedzictwo, pojęcia, inspiracje. Materiały do słownika, „Polska Sztuka Ludowa” 1980, 34 (1), s. 47-60.

Buchowski M., Etnografia/etnologia polska w okresie „realnego socjalizmu”, „LUD” 2011 t.95, s. 13-44.

Buchowski M., Fratrie, klany i lineaże nowo-plemienia etnologów i antropologów w Polsce, w: Buchowski M., Etnologia polska: historie i powinowactwa, Poznań 2012, s. 37-61.

Kuligowski W., Antropologia kultury: Polska, w: Kuligowski W., Defamiliaryzatorzy. Źródła i zróżnicowanie antropologii współczesności, Poznań 2016, s. 202-230.

Posern-Zieliński A., Kształtowanie się etnografii polskiej jako samodzielnej dyscypliny naukowe (do 1939 r.), w: Terlecka M. (red.), Historia etnografii polskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973, s. 29-114.

Sokolewicz Z., Szkoły i kierunki w etnografii polskiej (do 1939 r.), w: Terlecka M. (red.), Historia etnografii polskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973, s. 115-168.

Osoby kończące przedmiot

znają i rozumieją:

- założenia teoretyczne oraz podstawowe pojęcia charakterystyczne dla głównych kierunków i szkół w polskiej etnografii, etnologii i antropologii kulturowej/społecznej

- podstawowe fakty na temat twórców polskiej etnografii, etnologii i antropologii kulturowej/społecznej, informacje o prowadzonych przez nich badaniach terenowych, publikacjach i stawianych przez nich pytaniach badawczych

potrafią:

- dokonać zaawansowanej analizy tekstów antropologicznych: wyróżniać warstwę faktograficzną i teoretyczną tekstu, rozpoznać poszczególne teorie i szkoły antropologiczne, analizować poglądy autora zawarte w tekście, rozumieć jego przesłanie teoretyczne i dostrzegać uwarunkowania historyczno-teoretyczne, stojące za tezami tekstu

- ocenić przydatność czytanego tekstu i zastosować go do własnych badań

- wykorzystać pojęcia i narzędzia wypracowane w ramach etnologii i antropologii kulturowej

są gotowi do:

- krytycznej oceny poglądów, w tym również naukowych

- oceny przydatności etnologii i antropologii kulturowej dla innych dziedzin humanistyki i nauk społecznych oraz dla służby publicznej

czynne uczestnictwo w zajęciach, obecność na zajęciach, egzamin w postaci testu zawierającego pytania otwarte i zamknięte.