Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia gospodarcza

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2400-PP1HG
Kod Erasmus / ISCED: 14.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0311) Ekonomia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia gospodarcza
Jednostka: Wydział Nauk Ekonomicznych
Grupy: Przedmioty do wyboru jako 'Rozszerzenie Ekonomii' dla specjalności MSEM
Przedmioty obowiązkowe dla I r. studiów licencjackich (Ekonomia) - Rozszerzenie Ekonomii
Punkty ECTS i inne: 6.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Celem zajęć jest zdobycie przez studenta umiejętności analizy zjawisk ekonomicznych w długiej perspektywie, poprzez analizę porównawczą oraz kontekstową. Zajęcia rozszerzają wiedzę ekonomiczną studenta i pozwalają zrozumieć genezę współczesnej gospodarki oraz instytucjonalne uwarunkowania nowoczesnego wzrostu gospodarczego. Wiedza zdobyta podczas zajęć stanowi dobrą podstawę do dalszego studiowania mikro- i makroekonomii. Student nabywa bowiem umiejętności krytycznego patrzenia na zjawiska, procesy i teorie ekonomiczne, dostrzegania zmienności poglądów ekonomicznych w historycznym procesie formowania się gospodarki, potrafi dokonać krytycznej analizy i oceny pozytywistycznych i antypozytywistycznych wyjaśnień socjoekonomicznych. Dodatkowo dzięki pracy nad referatem student nabywa umiejętności przygotowywania tekstu akademickiego, formułowania hipotez badawczych, zdobywania i porządkowania wiedzy, informacji, analizy i interpretacji danych.

Pełny opis:

Wprowadzenie, zasady zaliczenia, podział tematów

Etapy rozwoju gospodarczego, podstawowe pojęcia: cywilizacja, rozwój, postęp, nowoczesność; długofalowe tendencje w historii gospodarczej. Ludność, produkcja, wydajność, poziom życia. Technologie i innowacje. Od gospodarki tradycyjnej do gospodarki nowoczesnej. „Centrum” i „peryferie”. Problem „długiego trwania” i „ścieżki zależności”. Instytucje i ich znaczenie. (4h)

Zajęcia dotyczące kwestii formalnych (pisania referatu)

Zasady przygotowania referatu (konstrukcja: wstęp, tekst główny, zakończenie, przypisy, edycja), źródła (dobór, dokumentacja, selekcja i krytyka); konspekt. Ćwiczenia sprawdzające umiejętności warsztatowe i redakcyjne związane z przygotowaniem referatu (sprawdzanie konspektów). (8h)

System feudalny w Europie – narodziny, rozkwit, kryzys

Upadek gospodarki antycznej; system polityczny i gospodarka wczesnego Średniowiecza; powstanie systemu feudalnego w Europie i jego zmiany; ewolucja systemu rolnego od upadku Cesarstwa Rzymskiego do X w.; podstawy rozwoju rolnictwa w wiekach średnich (X-XIII w.); kryzys gospodarki rolnej w późnym Średniowieczu i jego konsekwencje (XIV-XV w.). (4h)

Gospodarka miast średniowiecznych i rozwój handlu

Upadek antycznych ośrodków miejskich oraz zanik handlu i rzemiosła w Europie Zachodniej wczesnego Średniowiecza; charakterystyka handlu i rzemiosła we wczesnym Średniowieczu; podstawy odrodzenia życia miejskiego w Europie na przełomie I i II tysiąclecia; ustrój miast średniowiecznych; organizacja rzemiosła i handlu (cechy i gildie); główne szlaki handlowe i wielkie ośrdoki handlu (Wenecja, Genua, miasta niederlandzkie), znaczenie Związku Hanzeatyckiego dla rozwoju handlu w północnej Europie; kryzys gospodarczy w XIV w. a rozwój miast, rzemiosła i handlu. Zmiany demograficzne w Średnioweieczu. (4h)

Odkrycia geograficzne i ich znaczenie

Przyczyny odkryć geograficznych; organizacja i przebieg wypraw portugalskich w XV w. (znaczenie Henryka Żeglarza i ośrodka w Sagres); wyprawa Kolumba i odkrycie Ameryki; porównanie organizacji imperiów kolonialnych Portugalii i Hiszpanii; znaczenie odkryć dla gospodarek iberyjskich; wpływ odkryć geograficznych na gospodarkę europejską; rewolucja cen w Europie. (4h)

Powstanie państwa scentralizowanego

Państwo późno-feudalne: pojawienie się reprezentacji stanowej w XIV w. Idea państwa scentralizowanego (wzmocnienie pozycji monarchy) w późnym średniowieczu. Główne cechy państwa scentralizowanego: skarbowość, administracja, organizacja armii. Koncepcja państwa absolutnego. Państwo scentralizowane a gospodarka: od państwa domeny do państwa opartego na dochodach podatkowych. Nowy model państwa a zmiany społeczne w Europie. (4h)

Gospodarka nowożytnej Europy (XVI-XVIII w.).

Bulionizm i merkantylizm; ewolucja w produkcji rzemieślniczej: od warsztatu do manufaktury; zmiany w metodach i organizacji handlu: kompanie handlowe; rozwój instytucji finansowych: pierwsze wielkie domy bankowe; dwutorowy rozwój rolnictwa w Europie – dualizm agrarny i jego konsekwencje; „złoty wiek” gospodarki Niderlandów w XVII w. – nowa organizacja handlu międzynarodowego i dominacja kupców holenderskich w Europie; rola Amsterdamu w gospodarce europejskiej XVII w. (4h)

Pierwsza rewolucja przemysłowa.

kapitalizm angielski: uwarunkowania wczesnego uprzemysłowienia Wielkiej Brytanii (od grodzeń, poprzez rewolucję społeczną po zmianę instytucjonalną), warunki wstępne, potęp techniczny i innowacje. Wiodące (cutting edge) technologie: przemysł tekstylny, hutnictwo i górnictwo węgla. Mechanizacja przemysłu. Przemiany społeczno-ekonomiczne i demograficzne w Anglii okresu rewolucji przemysłowej. (4h)

Druga rewolucja przemysłowa.

Wielka Brytania i grupa pościgowa, wczesna i późna industrializacja, centrum i peryferie gospodarki światowej: warunki wstępne i determinanty, modele uprzemysłowienia i warianty regionalne, zmiany w międzynarodowym układzie sił, era wolnego handlu, liberalizm kontra protekcjonizm, technologie i rewolucje w przemyśle, innowacje, stare i nowe potęgi przemysłowe, nowe modele firmy, zmiany społeczne, eksplozja demograficzna i międzynarodowe migracje. (4h)

Czasy wielkich wojen i gospodarka pomiędzy wojnami.

przyczyny wybuchu wojen światowych, ich długoterminowe konsekwencje dla gospodarek narodowych i gospodarki światowej; Wielka (Pierwsza) Wojna Światowa i dezintegracja gospodarcza, Wielki Kryzys, geneza i przebieg. Nowa rola państwa w gospodarce. Interwencjonizm państwowy. Gospodarki państw totalitarnych (III Rzesza, ZSRS) i gospodarka wojenna. Druga wojna i powstanie świata dwubiegunowego. (4h)

Gospodarka światowa po roku 1945.

USA globalnym hegemonem, zimna wojna, reforma kapitalizmu i państwo dobrobytu, złote trzydziestki w Europie, procesy regulacyjne w gospodarce a wzrost gospodarczy, ewolucja instytucji i form przedsiębiorstw, państwo w gospodarce, dekolonizacja i jej trajektorie. Pierwszy, Drugi i Trzeci Świat. Pax Americana. Wygrani i przegrani nowego ładu światowego. (4h)

Kryzys lat 1970. Gospodarka światowa po kryzysie. Problemy welfare-state.

kryzys lat 70. i nowe paradygmaty w polityce gospodarczej; dojrzała gospodarka typu sowieckiego, jej upadek i świat po upadku systemu komunistycznego, dezindustrializacja a zmiany strukturalne w gospodarce światowej, finanse międzynarodowe, deregulacje i narastanie współzależności międzynarodowej, kryzysy gospodarcze po roku 1970, nowa fala globalizacji, kryzys państwa dobrobytu (welfare state). (4h)

Literatura:

Braudel F., Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm, XV-XVIII wiek, t. 2, Gry wymiany, Warszawa 1992.

Berger P. L., Rewolucja kapitalistyczna, Warszawa 1995.

Cameron R. i L. Neale, Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych. Warszawa 2004.

Ferguson N., Potęga pieniądza. Finansowa historia świata, Wydawnictwo Literackie 2010.

Ingham C., Kapitalizm, Warszawa 2011.

Kennedy P., Mocarstwa świata. Narodziny. Rozkwit. Upadek, Warszawa 1995.

Jezierski A. i C. Leszczyńska, Historia gospodarcza Polski, Warszawa 1997.

Landes D.S., Bogactwo i nędza narodów. Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy, Warszawa 2000.

Państwo socjalne w Europie, red. K. Kraus, T. Geisen, K. Piątek, Toruń 2001.

Rousseau P., Historical Perspectives on Financial Development and Economic Growth, National Bureau of Economic Research, Working Paper, 2002, No. 9333.

Rousseau P., Sylla R., Financial systems, economic growth, and globalization, National Bureau of Economic Research, Working Paper, 2001, No. 8323.

Sedillot R., Moralna i niemoralna historia pieniądza, Warszawa 2002.

Skodlarski J., Matera R., Gospodarka światowa. Geneza i rozwój, Warszawa 2004.

Szpak J., Historia gospodarcza powszechna, Warszawa 2003.

Williamson O., Ekonomiczne instytucje kapitalizmu: firmy, rynki, relacje kontraktowe, Warszawa 1998.

Teksty, które będą omawiane na poszczególnych zajęciach, zostaną podane w odrębnym trybie.

Efekty uczenia się:

Wiedza:

Zajęcia rozszerzają wiedzę ekonomiczną studenta poprzez zaznajomienie go z procesem ewolucji gospodarki europejskiej i światowej. Przekazywana na zajęciach wiedza pozwala zrozumieć genezę współczesnej gospodarki oraz instytucjonalnych uwarunkowań nowoczesnego wzrostu gospodarczego. Kurs pokazuje, że w toku procesu historycznego gospodarka ulega ciągłym zmianom, a obecnie obserwujemy pewien jej etap rozwoju. Zajęcia pokazują też historyczny kontekst teorii ekonomicznych. Wiedza zdobyta podczas zajęć stanowi dobrą podstawę do dalszego studiowania mikro- i makroekonomii w ich współczesnych ujęciach.

Umiejętności:

Celem zajęć jest zdobycie przez studenta podstawowych umiejętności analizy zjawisk ekonomicznych w długiej perspektywie, analizy porównawczej oraz dostrzegania kontekstu społecznego, politycznego, ekologicznego i demograficznego procesów ekonomicznych. Student nabywa umiejętności krytycznego patrzenia na zjawiska, procesy i teorie ekonomiczne, dostrzegania zmienności poglądów ekonomicznych w procesie formowania się współczesnej gospodarki. Student nabywa umiejętności krytycznej oceny pozytywistycznych i antypozytywistycznych wyjaśnień socjoekonomicznych, dostrzegając ich wady i zalety. Dzięki trwającej cały semestr pracy nad referatem student nabywa umiejętności przygotowywania tekstu akademickiego, formułowania hipotez badawczych, zdobywania i porządkowania wiedzy, informacji, analizy i interpretacji danych.

Kompetencje społeczne:

Zajęcia kształcą umiejętności pracy w zespole, w tym planowania, podziału zadań, współpracy, .rozwiązywania konfliktów i koordynacji pracy oraz rzetelnego wykonywania zobowiązań. Zajęcia kształcą samodzielność myślenia, analizy problemów oraz wyszukiwania informacji. Zajęcia kształcą umiejętności komunikacji, prezentacji, wypowiedzi publicznych, a także dyskusji, krytyki, i obrony swoich podglądów. W trakcie dyskusji studenci będą mieli możliwość identyfikacji braków wiedzy i uświadomienia sobie konieczności jej uzupełniania w sposób ciągły. Bezwzględne przestrzeganie zasad zaliczenia, terminów oddawania prac oraz zero tolerancji dla ściągania formują postawę odpowiedzialności i solidności.

KW01, KW02, KW03, KU01, KU02, KU03, KU04,

Metody i kryteria oceniania:

1. Egzamin pisemny.

2. Referat pisemny o objętości 10-15 stron (18.000 – 27.000 znaków).

3. Przygotowanie prezentacji, sporządzonej indywidualnie lub w małej grupie. Prezentacja powinna trwać około 30 minut.

4. Uczestnictwo w dyskusji nad referatami prezentowanymi na zajęciach.

5. W trakcie zajęć możliwe są cztery nieobecności.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 60 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Piotr Koryś, Cecylia Leszczyńska, Maciej Tymiński
Prowadzący grup: Maciej Bukowski, Piotr Koryś, Cecylia Leszczyńska, Maciej Tymiński
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-01-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 60 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Maciej Bukowski, Piotr Koryś, Cecylia Leszczyńska, Maciej Tymiński
Prowadzący grup: Maciej Bukowski, Piotr Koryś, Cecylia Leszczyńska, Dariusz Standerski, Maciej Tymiński
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.
ul. Długa 44/50
00-241 Warszawa
tel: +48 22 55 49 126 https://www.wne.uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-2 (2024-11-25)