Historia kultury czeskiej

obowiązkowe

w sali

Jak wskazują badacze, w kształtowaniu nowoczesnej kultury czeskiej istotną rolę odegrał paradygmat awangardowy, którego wpływ jest wyraźny nie tylko w sztuce, ale też w różnych instytucjach i praktykach życia społecznego. W czasie zajęć skoncentrujemy się na poszukiwaniu wcieleń i reinterpretacji awangardowych tendencji na przestrzeni całego wieku XX.

Zajęcia będą skoncentrowane wokół następujących tematów:

1) "Klasyczna awangarda"

Tradycje czeskiej awangardy na tle europejskim. Najważniejsze zjawiska, nurty, środowiska, osobowości. Awangardowe projekty rewolucji w życiu codziennym: architektura, design, typografia, zmiany stylu życia, podejście do ciała. Awangarda a emancypacja. Awangarda lat 20.: Devětsil, RED, Karela Teiga manifest „poetyzmu“. Lata 30. i „ciemny nurt” awangardy. Poezja „ciszy, czasu, śmierci” (Holan, Halas i in.), niewypowiadalny świata, kryzys reprezentacji, melancholia (Toyen, Štyrský, Rykr, Kubišta i in.); awangarda wobec baroku i manieryzmu; paradoksy długiej awangardy.

2) Późna awangarda: wokół Edice Půlnoc. „Czuli barbarzyńcy”: Vladimir Boudnik, Jiří Kolář, Grupa 42, surrealiści. Bohumil Hrabal jako pisarz awangardowy

3) Czy rok 1968 był awangardowy? Czeska nowa fala. Praska Wiosna. Ikonografia i mitologia roku 1968.

4) Niekończący się czeski underground. Twórcy, instytucje, przestrzenie. Mitologia undergroundu. „Trapnost” jako kategoria estetyczna. Samizdat, video-samizdat. Koncerty i komuny. „Ostatnie pokolenie undergroundu”: „Revolver Revue”, Jáchym Topol, Psí vojáci. Elegia na underground, czyli sposoby upamiętniania alternatywnej kultury

5) Transformacja awangardy?

Wybrana literatura/filmy:

Czeski underground. Wybór tekstów z lat 1969-1989, red. Martin Machovec, Wrocław 2008

Chytilová Věra, Stokrotki, 1966

Devětsil. Czeska awangarda artystyczna lat dwudziestych, Łódź 1989

Engelking Leszek, Surrealizm, underground, postmodernizm: szkice o literaturze czeskiej, Łódź 2001

Fuks Ladislav, Palacz zwłok, wyd. różne

Głuchy brudnopis. Antologia manifestów awangard Europy Środkowej, red. J. Kornhauser, Kinga Siewior, Kraków 2014

Halas Franciszek, wybór poezji (wyd. różne)

Herz Juraj, Palacz zwłok, 1969

Holan Vladimír, wybór poezji (wyd.różne)

Hrabal Bohumil, Czuły barbarzyńca, wyd. różne

Pelc Jan, …będzie gorzej, (wyd. różne)

Szczerski Andrzej, Modernizacje w nowych państwach Europy Środkowo-Wschodniej 1918-1939, Łódź 2010

Views from the inside. Czech Underground Literature and Culture (1948-1989), red. Martin Machovec, Praha 2006

Awangarda/Underground: idee, historie, praktyki w kulturze polskiej i czeskiej, red. Agnieszka Karpowicz, Weronika Parfianowicz, Xawery Stańczyk, Kraków 2018

K_W02, K_W03, K_W04, K_W07, K_W08, K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U06, K_U07, K_U08, K_U09, K_U10, K_K01,

K_K02, K_K03, K_K05, K_K09

Podstawą oceny jest obecność [dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze, osoby mające od trzech do pięciu nieobecności powinny je zaliczyć np. na dyżurze] i aktywny udział w zajęciach, a także krótka praca pisemna poświęcona wybranemu zjawisku z obszaru kultury czeskiej.