Wprowadzenie do prostego języka (źródła, idee, realizacje)

nieobowiązkowe

w sali

Wykład jest poświęcony idei efektywnego stylu pisania. Studenci zapoznają się z genezą oraz celami ruchu prostego języka na świecie i w Polsce. Poznają polskie działania upowszechniające ideę oraz ośrodki akademickie i organizacje zajmujące się tą ideą.

Omówimy czynniki wpływające na rozumienie tekstu, wspierające percepcję, a na tym tle zaprezentujemy językowe wykładniki czytelności dla polskich tekstów, porządkujące strukturę informacji i ułatwiające zapamiętanie treści.

4 spotkania.

Moduł I. Wstęp [3 godz.]:

• Zrozumiałość, czyli co?

• Kiedy zależy nam na zrozumiałości?

• Dlaczego boimy się prostoty w komunikacji?

• Dlaczego warto wyrażać się jasno?

• Źródła idei prostojęzyczności na świecie

• Prosty język w Polsce (instytucje, ośrodki akademickie, działania)

• Prosty język a ETR (easy to read), SEO copywriting, UX writing i dostępność cyfrowa WCAG

• Co determinuje rozumienie tekstu?

• Filary zrozumiałości tekstu wg Frieedmanna Schulz von Thuna (prostota, zwięzłość, uporządkowana członowość, dodatkowa stymulacja)

Moduł 2: Jak zbudować zrozumiałe polskie zdanie? [4 godz.]

Moduł 3: Jakie słowa sprzyjają zrozumiałości tekstu? [4 godz.]

Moduł 4: Warstwa strukturalno-treściowa i wizualna tekstu a zrozumiałość tekstu [4 godz.]

1. M. Banach, Tekst trudny, czyli jaki? O czynnikach wpływających na trudność tekstu, „Polonica” 2011, t. 31, s. 27–35.

2. E. Czerwińska, Stylistyczne wykładniki niekomunikatywności tekstów urzędowych, Por. Językowy 2016 z.6, s. 20-34.

3. Dobre praktyki prostej komunikacji bankowej, Związek Banków Polskich , 2021.

4. W. Gruszczyński, M. Hadryan, 2015, Cechy tekstu trudnego, w: Jasnopis, czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych , red. W.Gruszczyński, M. Ogrodniczuk, 39-76.

5. Informacja dla wszystkich. Europejskie standardy prrzygotowania tekstu łatwego do czytania i zrozumienia, Biuro Pełnomocnika Rząd ds. Osób Niepełnosprawnych, 2010.

6. H. Jadacka, Od czego zależy zrozumiałość tekstu, Biuletyn Rady Legislacyjnej 1995, nr 6, s. 190-196.

7. H. Jadacka, O zdaniach za długich i za krótkich, Biuletyn Rady Legislacyjnej 1995, nr 2, s. 167-175.

8. H. Jadacka, Czynniki utrudniające odbiór zdania wielokrotnie złożonego, Poradnik Językowy 2013 z. 1, s. 24-29.

9. Język trzech pach. Wykład T. Piekota wygłoszony podczas polskiej edycji konferencji TEDx. https://www.youtube.com/watch?v=3H8lRpC75a0

10. Kampania edukacyjna „Prosto i kropka”.Odcinek 1 "Jak rosół" kropka” https://www.youtube.com/watch?v=u1ufyW5mE4o

11. Kampania edukacyjna „Prosto i kropka”. Odcinek 2 "Spotkanie w górach" ; https://www.youtube.com/watch?v=KK38LPDoL-g&t=373s

12. J. Miodek, M. Maziarz, T. Piekot, M. Poprawa, G. Zarzeczny, Jak pisać o Funduszach Europejskich?, Warszawa 2010, www.ifp.uni.wroc.pl/data/files/pub-6079.pdf

13. E. Moroń, T. Piekot. G. Zarzeczny, Prosto po polsku, przyjazne upomnienia, http://www.ppp.uni.wroc.pl/pliki/raport_prosto-po-polsku-przyjazne-upomnienia.pdf

14. E. Moroń, T. Piekot, G. Zarzeczny, Upraszczanie tekstu użytkowego jako (współ)działanie. Perspektywa prostej polszczyzny, http://www.ppp.uni.wroc.pl/pliki/upraszczanie-tekstu-uzytkowego-jako-wspoldzialanie-perspektywa-prostej-polszczyzny.pdf

15. E. Moroń, T. Piekot, G. Zarzeczny, M. Maziarz, Prosto o konkursach Funduszy Europejskich. Poradnik efektywnego pisania, Warszawa 2015, http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/6287/Prosto_o_konkursach_FE_poradnik.pdf lub http://www.ppp.uni.wroc.pl/pliki/prosto-o-konkursach-funduszy-europejskich.pdf

16. T. Piekot, W poszukiwaniu uniwersalnej metody upraszczania pism urzędowych i decyzji administracyjnych, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2021, t. 28, nr 1, s. 109-122.

17. S. Pinker, Piękny styl. Przewodnik człowieka myślącego po sztuce pisania XXI wieku, Sopot 2016.

18. W. Pisarek, Recepta na zrozumiałość wypowiedzi, „Zeszyty Prasoznawcze”1966, nr 2/3, s. 38–53.

19. F. Schulz von Thun i in., Wyrażać się zrozumiale, przeł. Piotr Włodyga, Kraków 2004.

20. A. Skaryszewska, Ruch prostego języka w Polsce w latach 2012–2022, „Poradnik Językowy” 2022, nr 8, s. 64-80.

Po zajęciach Studenci/Studentki:

• znają źródła idei efektywnego stylu pisania;

• rozumieją cele ruchu prostego języka i działania związane z upraszczaniem komunikacji publicznej oraz znaczenie prostego języka dla funkcjonowania administracji i firmy;

• są gotowi/gotowe uznać wagę użycia prostego języka dla sprawności funkcjonowania administracji i firm;

• są gotowi/gotowe tworzyć standardy językowe i zachęcać innych pracowników firmy do ich stosowania

• znają czynniki wpływające na rozumienie tekstu i ułatwiające zapamiętywanie treści;

• rozpoznają właściwości stylowe tekstów o wysokim wskaźniku mglistości;

potrafią przeprowadzić krytyczną analizę cudzego tekstu pod kątem stopnia jego trudności.

Nakład pracy i punkty ECTS:

-udział w zajęciach: 15 godzin (0,5 ECTS).

-przygotowanie zaliczenia testu i inne aktywności: 15 godzin (0,5 ECTS)

Obecność na wykładach oraz zaliczenie końcowego sprawdzianu (na poziomie co najmniej 60%) .

Student ma prawo do JEDNEJ nieusprawiedliwionej nieobecności w semestrze. Jeśli student ma więcej nieusprawiedliwionych nieobecności, nie otrzymuje zaliczenia zajęć. Jeśli student chce usprawiedliwić nieobecności, musi w ciągu tygodnia udokumentować ich obiektywne przyczyny (np. zwolnieniem lekarskim). Student ma obowiązek odrobić nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.

Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:

pkt. 17 par. 2,

pkt. 5 par. 17,

par. 33.

Jeśli student chce na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:

a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,

b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji.

Student nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.

Jeśli student wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:

a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub

b. w sposób z nią nieuzgodniony,

osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej. Procedury te opisała Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w uchwale nr 14.

Podstawa:

1. Uchwała nr 170 Rady Dydaktycznej dla kierunków studiów: filologia bałtycka, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, filologia polska, filologia polskiego języka migowego, kulturoznawstwo – wiedza o kulturze, logopedia ogólna i kliniczna, slawistyka, sztuka pisania, sztuki społeczne z dnia 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki

2. Uchwała nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia

3. Uchwała nr 14 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących standardów i procedur postępowania w przypadku przygotowywania prac zaliczeniowych i dyplomowych z naruszeniem prawa na Uniwersytecie Warszawskim.