Programy autorskie i podręczniki polonistyczne w liceum

obowiązkowe

w sali

Celem zajęć jest przedstawienie studentom specjalizacji nauczycielskiej aktualnych programów i podręczników polonistycznych dla szkół ponadpodstawowych. Zajęcia mają charakter warsztatowy, dzięki czemu studenci poznają możliwości wykorzystania podręczników w sytuacjach dydaktycznych.

Punktem wyjścia zajęć jest analiza aktualnych podstaw programowych i wynikających z nich założeń merytorycznych. Przedstawiane są najczęściej wykorzystywane programy, analizie podlega ich wartość merytoryczna i dydaktyczna oraz przydatność w przygotowywaniu uczniów do wymagań stawianych przez egzamin maturalny. Analizie programów towarzyszy refleksja nad funkcjami podręcznika szkolnego, zwłaszcza zaś podręcznika polonistycznego w szkole ponadpodstawowej: dla kogo przeznaczony jest podręcznik i jakie powinny być kryteria jego wyboru. Szacowana jest także wartość podręcznika; przeglądowi podlegają najczęściej wykorzystywane obecnie podręczniki dla szkół ponadpodstawowych. Ostatnim zagadnieniem podejmowanym na zajęciach jest relacja pomiędzy podręcznikiem a możliwościami realizacji programu oraz sposoby wykorzystywania podręcznika w samokształceniu.

Najczęściej wykorzystywane programy i podręczniki:

1. Oblicza epok – WSiP

2. Ponad słowami – Nowa Era

3. Sztuka wyrazu – GWO

4. Język polski – OPERON

Literatura przedmiotu:

1. C. Ornstein, F. P. Hunkins: Program szkolny. Założenia, zasady, problematyka, Warszawa 1998 (wybrane rozdziały).

2. J. Nocoń: Dialogowość podręczników szkolnych [w:] Kształcenie porozumiewania się, red. S. Gajda, J. Nocoń, Opole 1994.

3. Programy nauczania w rzeczywistości szkolnej. Tworzenie – wybór – ewaluacja, red. Teresa Kosyra-Cieślak, materiał elektroniczny Ośrodka Rozwoju Edukacji (wybrane rozdziały).

4. Wybrane programy nauczania do języka polskiego (liceum i technikum) opublikowane na stronie Ośrodka Rozwoju Edukacji.

Podczas pierwszych zajęć prowadzący w porozumieniu z grupą może zmodyfikować powyższą listę, np. rozszerzyć ją o teksty omawiające zagadnienia zgodne ze szczególnymi potrzebami i zainteresowaniami studentów.

W zakresie wiedzy Student/Studentka zna i rozumie:

 podstawę programową nauczania języka polskiego w szkole ponadpodstawowej;

 główne (najbardziej popularne) programy nauczania dotyczące kształcenia polonistycznego w szkołach ponadpodstawowych;

 główne (najbardziej popularne) podręczniki kształcenia polonistycznego w szkołach ponadpodstawowych;

 kryteria wyboru programów i podręczników;

 zagadnienia tworzenia i modyfikacji, analizy i oceny programów nauczania, a także zasady projektowania procesu kształcenia oraz rozkładu materiału;

 relacje pomiędzy podręcznikami i możliwościami realizacji programu;

 sposoby wykorzystywania podręczników w samokształceniu.

Odniesienie do szczegółowych efektów uczenia się z rozporządzenia MNiSW z 25 lipca 2019 r.:

D.1/E.1.W2, D.1/E.1.W3, D.1/E.1.W5, D.1/E.1.W6, D.1/E.1.W7, D.1/E.1.W8, D.1/E.1.W9, D.1/E.1.W11, D.1/E.1.W15, B.2.W1, C.W3, C.W4, C.W 5, C.W7

W zakresie umiejętności Student/Studentka potrafi:

 przeanalizować rozkład materiału;

 ocenić wartość merytoryczną i metodyczną programów oraz podręczników do kształcenia polonistycznego w szkole ponadpodstawowej, w tym identyfikować zadania szkolne z celami kształcenia;

 ocenić przydatność poszczególnych programów i podręczników do przygotowania uczniów podchodzących do egzaminu maturalnego;

 identyfikować powiązania treści kształcenia polonistycznego z innymi treściami nauczania;

 dobierać środki dydaktyczne aktywizujące uczniów i uwzględniające ich zróżnicowane potrzeby edukacyjne.

Odniesienie do szczegółowych efektów uczenia się z rozporządzenia MNiSW z 25 lipca 2019 r.:

D.1/E.1.U1, D.1/E.1.U2, D.1/E.1.U3, D.1/E.1.U5, D.1/E.1.U7, B.2.U2, C.U1, C.U3, C.U4, C.U5

W zakresie kompetencji społecznych Student/Studentka jest gotów/gotowa do:

 twórczego poszukiwania najlepszych rozwiązań dydaktycznych sprzyjających postępom uczniów;

 doboru i adaptowania środków oraz metod pracy do potrzeb i różnych stylów uczenia się uczniów;

 promowania odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania środków dydaktycznych oraz poszanowania praw własności intelektualnej;

 stymulowania uczniów do uczenia się przez całe życie przez samodzielną pracę.

Odniesienie do szczegółowych efektów uczenia się z rozporządzenia MNiSW z 25 lipca 2019 r.:

D.1/E.1.K1, D.1/E.1.K3, D.1/E.1.K4, D.1/E.1.K7, D.1/E.1.K8, C.K1

Grupa zajęć z rozporządzenia MNISW w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela z 25 lipca 2019 r.: D

Nakład pracy:

Udział w zajęciach: 15 godzin

Przygotowanie do zajęć (w tym czytanie wskazanej literatury): 10 godzin

Przygotowanie pracy zaliczeniowej: 5 godzin

Podstawa zaliczenia:

 frekwencja (dopuszczalna jedna nieobecność);

 bieżące przygotowanie do zajęć;

 aktywność w trakcie ćwiczeń;

 złożenie w terminie pisemnej pracy zaliczeniowej.

Zgodnie z programem specjalizacji nauczycielskiej .