Europejskie systemy opieki, resocjalizacji i pomocy

obowiązkowe

Założenia wstępne: Posiadanie wiedzy z zakresu podstaw pedagogiki resocjalizacyjnej oraz socjologii i kryminologii; umiejętność korzystania z posiadanej wiedzy, w tym stosowania teorii i uregulowań prawnych z ww. przedmiotów w opisywaniu rzeczywistości wychowawczej.

w sali

Przedmiot jest poświęcony prezentacji zagadnień opieki, resocjalizacji i pomocy osobom niedostosowanych społecznie we współczesnej Europie. Przedstawiona zostanie ewolucja podejścia do takich osób, kształtująca aktualny wizerunek europejskiej resocjalizacji, opieki i pomocy. Omówione będą jej najważniejsze podmioty, w tym Rada Europy, oraz ustawodawstwo rangi europejskiej i krajowej z zakresu postępowania z nieletnimi i ochrony ich praw. Zaprezentowane będą także rozwiązania stosowane w Polsce oraz w wybranych państwach europejskich.

Zadaniem przedmiotu jest przedstawienie współczesnego wizerunku postępowania z dziećmi i młodzieżą niedostosowaną społecznie oraz wymagającą opieki i pomocy, w tym

- ewolucji współczesnego modelu europejskiej resocjalizacji, opieki i pomocy

- podmiotów europejskiej polityki reintegracji społecznej

- wybranych regulacji prawnych o zasięgu globalnym, europejskim i krajowym

- standardów prawa polskiego w tym zakresie

- instytucjonalnego systemu resocjalizacji i profilaktyki w Polsce

- systemów opieki i resocjalizacji w wybranych krajach europejskich

- współczesnych europejskich kierunków i tendencji.

W części wstępnej zaprezentowana będzie ewolucja poglądów na zagadnienia opieki i resocjalizacji dzieci i młodzieży, by następnie przedstawić jej podmioty oraz uregulowania prawne na płaszczyźnie globalnej, europejskie i krajowej. Pogłębieniu zrozumienia tych zagadnień służyć będą informacje na temat konkretnych rozwiązań stosowanych w Polsce i w wybranych krajach europejskich (Europa Zachodnia i Środkowa oraz Skandynawia) w formach instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych. W podsumowaniu nakreślone zostaną kierunki rozwoju w europejskiej resocjalizacji i opiece, w tym w zakresie opieki zastępczej, postępowania z uzależnionymi, roli kuratora, nowych form instytucjonalnych, czy zmian w polityce penitencjarnej.

Wdrażana będzie praca grupowa, a także doskonalenie umiejętności posługiwania się technologią informatyczną oraz multimedialną, w tym tworzenia prezentacji multimedialnych. W procesie poszukiwania informacji o rozwiązaniach europejskich podnoszona będzie znajomości języków obcych, zwłaszcza angielskiego i niemieckiego.

Szacunkowa liczba godzin, jakie studenci powinni przeznaczyć na osiągnięcie efektów uczenia się

konwersatorium - 30 godzin

praca samodzielna – 10 godzin

przygotowanie do zaliczenia - 10 godzin

RAZEM ok. 50 godzin

Literatura obowiązkowa

1.Badora S., Marzec D. (red.) System opieki kompensacyjnej w zjednoczonej Europie, Kraków 2002.

2.Europejskie Reguły Więzienne. Zalecenie nr R (87) 3 dla państw członkowskich Rady Europy przyjęte przez Komitet Ministrów dnia 12 lutego 1987 r. podczas 404 posiedzenia Delegatów Ministrów.

3.Gajdus D., Gronowska B. Europejskie standardy traktowania więźniów. (Rekonstrukcja standardów oraz ich znaczenie dla polskiego prawa i praktyki penitencjarnej), Toruń 1998

4.Kalinowski M. Resocjalizacja nieletnich w państwach europejskich i pozaeuropejskich. Wyd. APS, Warszawa, 2005

5.Kalinowski M. Europejskie systemy resocjalizacji i zapobiegania niedostosowaniu społecznemu młodzieży w środowisku otwartym. Warszawa 2007

6.Płatek M. Systemy penitencjarne państw skandynawskich na tle polityki kryminalnej, karnej i penitencjarnej. Wyd. UW, Warszawa 2007

7.Kozaczuk F. (red.) Optymalizacja oddziaływań resocjalizacyjnych w Polsce i w niektórych krajach europejskich. Wyd. URz., Rzeszów 2006

8.Rekomendacja Rec (2006) 2 Komitetu Ministrów Państw Członkowskich w sprawie Europejskich Reguł Więziennych. Europejski Komitet Problematyki Przestępczości (CDPC), Rada Współpracy Penalnej (PC-CP), Strasbourg, 9 lutego 2005

9.Stańdo - Kawecka B. Prawne podstawy resocjalizacji. Kraków 2000

10.Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, 1997 r. z późn. zm. (Dz. U. Nr 142, poz. 1380, 2003 r.).

11.Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002r. Nr 11, poz.109, Nr 58, poz. 542, z 2003 r. Nr 137, poz.1304, Nr 223, poz. 2217)

Literatura uzupełniająca

1.Dünkel F., Kestermann C., Zolondek J. (red.) Internationale Studie zum Frauenstrafvollzug. Bestandsaufnahme, Bedarfsanalyse und "best practice". University Greifswald, Dep. Of Criminology, 2005

2.Walczak – Żochowska A. Systemy postępowania z nieletnimi w państwach europejskich. Wyd. Prawnicze, Warszawa 1988

3.Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 lutego 2005 w sprawie placówek opiekuńczo – wychowawczych (Dz. U z dnia 4 marca 2005, nr 37, poz. 331)

Wiedza

Po zakończeniu procesu uczenia student, na podstawie zgromadzonej wiedzy

• wyjaśnia genezę i cel funkcjonowania współczesnego europejskiego systemu resocjalizacji, opieki i pomocy

• opisuje mechanizmy funkcjonowania współczesnych rozwiązań europejskich instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych

• analizuje różnorodność stosowanych rozwiązań instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych w państwach europejskich

• rozpoznaje słabe i mocne aspekty działalności podmiotów europejskich w zakresie reintegracji społecznej

Umiejętności

Po zakończeniu procesu uczenia student posiada następujące umiejętności

• krytycznie ocenia działalność europejskich rozwiązań w zakresie resocjalizacji, opieki i pomocy z punktu widzenia celów wychowania i opieki

• dokonuje interpretacji europejskich rozwiązań prawnych pod kątem ich przydatności resocjalizacyjnej

• ocenia politykę państw europejskich w zakresie stosowanych reakcji na demoralizację i nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży

Kompetencje społeczne

Po zakończeniu procesu uczenia student posiada następujące kompetencje społeczne

• postępuje zgodnie z zasadami etyki wychowawcy oraz przewidzianymi w prawie europejskim

• weryfikuje działania polskich instytucji resocjalizacyjnych z perspektywy europejskiej

• ma świadomość konieczności zmian systemu resocjalizacji, opieki i pomocy

Wiedza

• test

• stopień opanowania materiału do przygotowania przez studentów na każde zajęcia

Umiejętności

• egzamin ustny

• prezentacja

• aktywność na zajęciach

Kompetencje społeczne

• egzamin ustny

• prezentacja

niewymagane