Kognitywistyka w kontekście medycyny

fakultatywne

w sali

Celem przedmiotu jest zaznajomienie studenta z podstawowymi mechanizmami poznawczymi i ich zniekształceniami występującymi na różnych etapach pracy lekarza, a także omówienie skuteczności proponowanych w literaturze metod minimalizowania skutków tych zniekształceń.

Problematyka mechanizmów i zniekształceń poznawczych, wpływających na decyzje i działania jednostek jest istotna w praktyce medycznej, ponieważ z jednej strony pozwala zrozumieć podłoże wielu typowych błędów diagnostycznych, a z drugiej pozwala wyjaśnić, dlaczego i w jakich warunkach pacjent może postępować niezgodnie z zaleceniami lekarza.

Zagadnienia, które zostaną omówione podczas kursu, obejmują: 1) dwusystemową teorię podejmowania decyzji w warunkach niepewności, podstawowe heurystyki poznawcze, takie jak heurystyka dostępności i heurystyka zakotwiczenia, i związane z nimi błędy, takie jak błąd konfirmacji czy efekt pierwszeństwa; 2) modele lekarskiej wiedzy eksperckiej i jej ograniczeń w różnych obszarach diagnostycznych; 3) zasady działania, zalety i wady systemów sztucznej inteligencji jako narzędzi wspomagających trafną diagnozę; 4) wpływ cech osobowości i innych czynników pozapoznawczych na trafność decyzji lekarza; 5) metody minimalizowania błędów diagnostycznych i ocena ich skuteczności; 6) wpływ stresu na procesy poznawcze i zachowanie pacjenta; 7) podłoże wybranych irracjonalnych przekonań na temat zdrowia, chorób i skutecznych sposobów leczenie; 8) wytyczne dotyczące komunikacji lekarz-pacjent i ich ocena w świetle dostępnych danych empirycznych

1. Angelov P.P., Soares E.A., Jiang R., Arnold N.I., Atkinson P.M., (2021), Explainable artificial intelligence: an analytical review, WIREs Data Mining and Knowledge Discovery, 11(5), e1424.

2. Barnes R.K. (2019), Conversation analysis of communication in medical care: description and beyond, Research on language and social interaction, 52(3), 300-315.

3. James K.A., Stromin J.I., Steenkamp N., Combrinck M.I. (2023), Understanding the relationships between physiological and psychosocial stress, cortisol and cognition. Front Endocrinol (Lausanne). 2023 6;14:1085950. doi: 10.3389/fendo.2023.1085950

4. Marewski J.R., Gigerenzer G. (2022), Heuristic decision-making in medicine, Dialogues in Clinical Neuroscience, 14(1), 77-89.

5. Norman G.R., Grierson L.E.M., Sherbino J., Hamstra S.J., Schmidt H.G., Mamede S. (2018), Expertise in medicine and surgery w: K.A. Ericsson, R.R. Hoffman, A. Kozbelt, A.M. Williams (eds.), The Cambridge Hanbook of Expertise and Expert Performance, Cambridge UP.

6. Mintz Y., Brodie R. (2019): Introduction to artificial intelligence in medicine, Minimally Invasive Therapy & Allied Technologies, DOI: 10.1080/13645706.2019.1575882

7. Whelehan D.F., Conlon K.C., Ridgway P.F. (2020), Medicine and heuristics: cognitive biases and medical decision-making, Irish Journal of Medical Science (1971-, 189, 1477-1484.

8. Sandi C. (2013), Stress and cognition, WIREs Cognitive Science, 4, 245-261.

9. Labotka D., Gelman S.A. (2022), Scientific and folk theories of viral transmission: a comparison of COVID 19 and the common cold, Frontiers in Psychology, 13, 929120.

10. Falagas, M. E., Korbila, I. P., Giannopoulou, K. P., Kondilis, B. K., & Peppas, G. (2009). Informed consent: How much and what do patients understand? The American Journal of Surgery, 198(3), 420–435. doi: 10.1016/j.amjsurg.2009.02.010

Wiedza: Student/Studentka po zaliczeniu przedmiotu zna i rozumie:

K.W01. podstawową terminologię psychologiczną wykorzystywaną w kognitywistyce i jej zastosowanie w kontekście zagadnienia komunikacji pacjent-lekarz

K.W02. rolę teorii naukowej w wyjaśnianiu zjawisk psychologicznych i ich przewidywaniu

Umiejętności: Student/Studentka po zaliczeniu przedmiotu potrafi:

K.U01. wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu kognitywistyki i filozofii w celu analizowania zagadnień związanych z umysłem i procesami poznawczymi

K.U2 dostrzegać wzorce w zachowaniach poznawczych i językowych człowieka i oceniać ich znaczenie w kontekście diagnostyki i leczenia

Kompetencje społeczne: Student/Studentka po zaliczeniu przedmiotu jest gotów/jest gotowa do:

K.K01. brania udziału w rzeczowej dyskusji

K.K02. wypracowywania kompromisów wspólnych stanowisk

K.K03 wykorzystywania nabytej wiedzy i zdobytych umiejętności w relacji z pacjentem

Test i ocena aktywności podczas zajęć. Warunkiem zaliczenia testu jest uzyskanie co najmniej 65% punktów możliwych do zdobycia.

Ocena z przedmiotu to średnia arytmetyczna oceny aktywności studenta podczas zajęć oraz oceny testu.