Psychologia rozwojowa z elementami psychologii klinicznej dziecka

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

W ramach zajęć z psychologii rozwojowej z elementami psychologii klinicznej dziecka (wykład oraz ćwiczenia) omówione zostaną zagadnienia dotyczące

mechanizmów prawidłowego rozwoju w poszczególnych obszarach, ich uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne oraz mechanizmy zakłócające

proces wraz ze wskazaniem roli czynników zewnętrznych (rodzina, szkoła, otoczenie społeczne) w przebiegu rozwoju jednostki.

Na kursie omawiane są cele i obszary zainteresowania psychologii rozwojowej, metody badawcze i zbierania danych. Obszary rozwoju

przedstawione w trakcie kursu obejmują rozwój moralny (Kohlberg, Haidt), poznawczy (Piaget), społeczno-emocjonalny (Erickson), osobowości (Freud), społeczno-umysłowy (Vygotsky) motoryczny, rolę zabawy w rozwoju społecznym (Parten, Smilansky, Pellegrini). Zagadnienia te pozwalają na realizację szczegółowych efektów uczenia się (wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych) ze standardu kształcenia nauczycieli - numery efektów ze standardu podane są w nawiasach kwadratowych.

W zakresie wiedzy – absolwent zna i rozumie [B.1.W2.]:

- dynamiczną specyfikę rozwoju poszczególnych funkcji psychologicznych w ujęciu teoretycznym

- metody zbierania danych i informacji o rozwoju funkcji charakterystyczne dla psychologii rozwojowej

- zróżnicowane sposoby rozumienia i obserwacji rozwoju na podstawie zróżnicowanych podejść teoretycznych; m.in. Piaget, Wygotski, Erikson,

Kohlberg, Haidt, Freud

- szczegółowe kroki rozwoju w zakresie procesów poznawczych, społeczno-emocjonalnych, osobowościowych, rozumowania moralnego, percepcyjnych i motorycznych

- mechanizmy rozwojowe zróżnicowanych funkcji (pamięć, uczenie się, rozwój

emocjonalny, relacje społeczne, tożsamość, tzw. teoria umysłu, rozumienie pojęć, zabawa – rozwój społeczny)

- podstawy psychologii klinicznej wraz z pojęciami i zdolnością rozróżnienia kłopotów wychowawczych od zaburzeń psychologicznych

W zakresie umiejętności – absolwent potrafi:

- trafnie i rzetelnie obserwować zachowania uczniów z adekwatną rozwojowo interpretacją i wnioskami edukacyjnymi [B.1.U1.]

- identyfikować potrzeby rozwojowe uczniów w odniesieniu do sprawności funkcjonalnej poszczególnych procesów i funkcji psychicznych, włączając procesy poznawcze, społeczne, etyczne, emocjonalne [B.1.U6.]

- w podstawowym stopniu identyfikować potrzeby wsparcia pedagogicznego, edukacyjnego lub psychologicznego w zależności od rozpoznanych barier i dysfunkcji w funkcjonowaniu szkolnym uczniów [B.1.U5.]

W zakresie kompetencji społecznych – absolwent jest gotów do:

- wykorzystania zdobytej wiedzy psychologicznej do analizy zdarzeń pedagogicznych, w szczególności poprzez dostosowanie spostrzegania

procesów edukacyjnych do etapowości i specyfiki procesów rozwojowych poszczególnych funkcji psychicznych, a także do sprawnej merytorycznie komunikacji z uczniami i ich opiekunami [B.1.K2.]

Brzezińska, A.I. (red.). (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdansk: Gdanskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Cherry, K. (2023). 7 Main Developmental Theories. In: K. Cherry (Ed.), Issues in Developmental Psychology. Some of the Big Questions About How People Develop, https:/www.verywellmind.com/developmental-psychology-overview-4581790, (updated March 13 2023).

Grzegorzewska, I., Cierpałkowska, L., Borkowska, A. (2019). Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Haidt, J. (2014). Prawy umysł. Sopot: Smak Słowa.

Kokkidou, M. (2017). From kindergarten to early adulthood. Findings from a longitudinal study: What factors most influence students’ academic trajectory? In Shakespearian terms, Is Something Rotten in the State of Schooling? Thessaloniki: Greek Society for Music Education.

Whitbourne, S.K., Whitbourne, S.B. (2014). Adult development & aging; biopsychosocial perspectives, Fifth Edition. Hoboken: Wiley.

Zelazo, P.D. (2013). The Oxford Handbook of Developmental Psychology, Vol 1 (Body & Mind) & Vol 2 (Self & Other). New York: Oxford University Press.

Wiedza - absolwent zna i rozumie:

K_W01; w zaawansowanym stopniu wybrane fakty, teorie, instytucje, procesy, zjawiska z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych: psychologia, zorientowane na zastosowania praktyczne w sferze nauczania języków obcych na pierwszym i/lub drugim etapie edukacyjnym

K_W04; w znacznym stopniu proces rozwoju człowieka w cyklu życia zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym, społecznym i kulturowym oraz różne uwarunkowania tego procesu

Umiejętności - absolwent potrafi:

K_U04; w niezbędnym zakresie stosować przepisy prawa odnoszące się do instytucji związanych z edukacją, nauczaniem języków obcych

K_U06; wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii i pedagogiki oraz powiązanych z nimi dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań

K_U07; posługiwać się podstawowymi teoriami w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań, diagnozowania i prognozowania sytuacji oraz analizowania strategii działań praktycznych w odniesieniu do różnych kontekstów działalności nauczycielskiej

Kompetencje społeczne - absolwent jest gotów:

K_K08; posługiwać się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej działalności, dostrzegać i analizować dylematy etyczne; przewidywać skutki konkretnych działań wychowawczych, opiekuńczych i terapeutycznych

Wykład – obecność na wykładzie (dopuszczalne są dwie nieobecności), aktywność (pytania, komentarze, przykłady własne studentów).

Ćwiczenia – prace pisemne: eseje (refleksja wobec wskazanego procesu, możliwa wartość praktyczna) na temat materiału ćwiczeniowego do kolejnych zajęć. Ocenie podlega kompletność, logika wypowiedzi i jakość refleksji.

Egzamin pisemny – ocenie podlega:

- wiedza w zakresie poruszanych zagadnień (odtworzenie)

- zrozumienie dynamiki omawianych mechanizmów i procesów (refleksja)