Geomorfologia

geografia

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie
w sali
zdalnie

Ocena KOŃCOWA z przedmiotu jest brana pod uwagę przy wyborze specjalności Geoekologia i geomorfologia

Na wykładzie przedstawiona jest charakterystyka podstawowych procesów egzogenicznych (wietrzenie, procesy krasowe, denudacyjne, fluwialne, glacjalne, peryglacjalne, eoliczne, litoralne) oraz efekty rzeźbotwórcze.

Celem przedmiotu jest przrekazanie wiedzy dotyczącej genezy rzeźby; procesów, które doprowadziły do jej powstania oraz stosowanych metod badawczych.

Wykład rozpoczyna się od zagadnień wprowadzających, mówiących o miejscu geomorfologii wśród nauk przyrodniczych, historii badań nad rzeźbą terenu oraz o współczesnych kierunkach i metodach badań geomorfologicznych. Następnie scharakteryzowane są podstawowe czynniki warunkujące rozwój rzeźby - w tym wpływ litologii na rzeźbę.

Po tym wprowadzeniu rozpoczyna się charakterystyka wybranych procesów egzogenicznych i powstałych w efekcie ich dzialania form. Procesy omawiane są w schemacie: działalność erozyjna, transportująca i akumulacyjna z uwzględnieniem zmieniajacych się warunków klimatycznych. Pierwszym omawianym procesem jest wietrzenie. Wprowadza się też pojęcie stoku, jako powierzchni działania procesów denudacyjnuch. Dalsza charakteystyka obejmuje grawitacyjne ruchy masowe oraz spływ powierzchniowy i jego skutki.

Kolejne omawiane zagadnienia to procesy i formy fluwialne. Prezentowane są między innymi typy dolin rzecznych, przełomy oraz etapy ksztaltowania się rzeźby fluwialno - denudacyjnej.

Następnie przechodzi się do procesów i form glacjalnych. Omawianie rozpoczyna charakterystayka lodowców i lądolodów ( w ujęciu typologicznym), następnie omówione są podstawowe procesy glacjalne kształtujące rzeźbę wysokogórską. Dużo miejsca poświęca się charakterystyce podstawowych procesów glacjalnych i fluwioglacjalnych ksztaltujących rzeżbę Polski w okresie zlodowaceń plejstoceńskich. Kolejne zagadnienie to procesy, struktury i formy peryglacjalne. W ramach tego problemu wprowadza się też pojęcie strefy peryglacjalnej.

Działalność rzeźbotwórcza wiatru pokazana jest poprzez procesy i formy eoliczne (rodzaje wydm, pustynie, powierzchnie lessowe). Następnie charakteryzowana jest rzeźba wybrzeży. Zaczyna się próbą zdefiniowania pojęcia strefy brzegowej, a następnie poprzez omówienie zasiegu i znaczenia falowanie oraz działania prądów przybrzeżnych. dochodzimy do charakterystyki podstawowych form abrazyjnych i akumaulacyjnych, a także do klasyfikacji wybrzeży.

Wykłady kończą się charakterystyką podstawowych typów morfoklimatycznych rzeźby.

Uzupełnienie, poszerzenie i utrwalenie wiedzy zdobytej na wykładzie odbywa się na ćwiczeniach.

Ćwiczenia poświęcone są rozpoznaniu głównych form rzeźby oraz określeniu cech metrycznych wybranych form w oparciu o mapy topograficzne. W ramach zajęć realizowane są zagadnienia z zakresu m.in. rzeźby: glacjalnej, fluwialnej, eolicznej, strukturalnej, krasowej, antropogenicznej. Wyniki analizy form wzbogacone o wiedzę zdobytą na wykładzie i podczas studiowania poleconych podręczników pozwalają studentom na określanie typów procesów morfogenetycznych kształtujących dany obszar.

Do każdego ćwiczenia, zależnie od tematu, student otrzymuje zestaw niezbędnych materiałów składających się z map topograficznych, map i przekrojów geologicznych, fotografii, zdjęć lotniczych. Każde ćwiczenie składa się z dwóch części: graficznej i opisowo-interpretacyjnej.

Nakład pracy studenta: udział w wykładach i ćwiczeniach (60 godz.) oraz własna praca obejmująca zapoznanie sie z literaturą, wykonanie ćwiczeń w postaci mapek, obliczeń, wykresów oraz opisów merytorycznych, przygotowanie do pisemnego zaliczenia przedmiotu

1. Galon R., 1979, Formy powierzchni Ziemi. Zarys geomorfologii, WSiP, Warszawa.

2. Migoń P., 2006, Geomorfologia, PWN, Warszawa.

3. Mycielska-Dowgiałło E., Korotaj-Kokoszczyńska M., Smolska E., Rutkowski J.,2001, Geomorfologia dynamiczna i stosowana, UW, Warszawa.

4. Summerfield M.A.,1993, Global geomorphology, New York.

Bogacki 5. M, Musiał A, 1979, Ćwiczenia z geomorfologii ogólnej. Wyd. WGiSR UW, Warszawa.

5. Klimaszewski M., 1981 lub 1994, Geomorfologia, PWN, Warszawa.

6. Lindner L., 1992, Czwartorzęd, osady, metody badań, stratygrafia, PAE, Warszawa.

Efekty uczenia się: K_W02, K_W06, K_U01, K_U02, K_U05, K_U07, K_U09, K_K02, K_K04

Wkład pracy studenta – udział w wykładach i ćwiczeniach (60 godz.) oraz własna praca studenta obejmująca zapoznanie sie z literaturą, wykonanie ćwiczeń w postaci mapek, obliczeń, wykresów oraz opisów merytorycznych, przygotowanie do zaliczenia pisemnego przedmiotu

Po ukończeniu przedmiotu student:

Wiedza

1.Zna podstawowe teorie oraz problematykę badawczą współczesnej geomorfologii.

2.Zna podstawowe procesy kształtujące rzeźbę.

3.Zna znaczenie procesów rzeźbotwórczych we współczesnym świecie.

Umiejętności

4.Umie wyjaśnić przyczyny, przebieg i skutki podstawowych procesów rzeźbotwórczych.

5.Umie pokazać zależności pomiędzy rozwojem procesów a warunkami środowiska.

6.Umie wykazać związki pomiędzy procesami rzeźbotwórczymi a działalnością człowieka.

Postawy

7.Rozumie na czym polega praca badawcza w terenie, odpowiedzialność za zebrany i zinterpretowany materiał.

8.Rozumie odpowiedzialność za podejmowaną działalność zmierzającą do dostosowania rzeźby do potrzeb człowieka.

Ocena KOŃCOWA z przedmiotu jest brana pod uwagę przy wyborze specjalności GEOGRAFIA FIZYCZNA STOSOWANA

Egzamin końcowy pisemny.

Aby przystąpić do egzaminu trzeba mieć zaliczone ćwiczenia.

Ocena ćwiczeń: śródsemestralne pisemne testy kontrolne, końcowe zaliczenie pisemne, cotygodniowe prace zaliczeniowe, kontrola obecności.

Brak.