Ekonomia rynku pracy

Celem konwersatorium jest wyjaśnienie ekonomicznych mechanizmów funkcjonowania współczesnego rynku pracy. Wyjaśnienie to bazować będzie na wybranych koncepcjach teoretycznych, które będą poddawane testom empirycznym i krytycznym interpretacjom. Punktem wyjścia do dyskusji na temat współczesnych rynków pracy będzie neoklasyczna teoria ekonomii, która jednak będzie uzupełniana o aspekty dotyczące tzw. niedoskonałych rynków pracy oraz analizę procesów istotnie wpływających na rynki pracy (kwestie demograficzne, mobilność i migracje). Zakładamy, że istotną rolę w kształtowaniu formuły zajęć będą mieć sami studenci, którzy – między innymi – będą poddawać samodzielnej analizie wybrane aspekty funkcjonowania rynków pracy i zderzać swoje opinie z poglądami innych studentów (warsztaty i debaty).

Na zajęcia składać się będą cztery zasadnicze elementy:

- prezentacja i krytyczna dyskusja wybranych koncepcji teoretycznych (modele funkcjonowania rynku pracy)

- weryfikacja empiryczna dyskutowanych aspektów funkcjonowania rynków pracy;

- wprowadzenie do praktycznych aspektów analizy rynków pracy;

- samodzielna i grupowa praca studentów, którzy będą prezentować wnioski ze swoich analiz w trakcie kilku zaplanowanych warsztatów i debat.

Szczegółowy program:

1. Współczesne rynki pracy – wprowadzenie [2h]

2. Podaż pracy: indywidualne i kolektywne determinanty podaży pracy i ich konsekwencje [4h]

3. Popyt na pracę: podejście neoklasyczne i możliwe modyfikacje [2h]

4. Równowaga na rynku pracy [2h]

5. Kapitał ludzki [2h]

6. Statystyczne i ekonometryczne metody analizy rynków pracy (włączając aspekty wizualizacyjne) [2h]

7. Warsztaty / debata: przyszłość rynków pracy [2h]

8. Wynagrodzenia: struktura, determinanty i kwestie regulacyjne [2h]

9. Bezrobocie: systematyzacja i poszukiwanie wyjaśnień teoretycznych i empirycznych [2h]

10. Dyskryminacja na rynku pracy [2h]

11. Warsztaty / debata: Polityki antydyskryminacyjne i ich efektywność [2h]

12. Mobilność (wewnętrzna i zewnętrzna) a rynki pracy: uwarunkowania i skutki procesów migracyjnych [4h]

13. Warsztaty / debata: Czy (i dlaczego) potrzebujemy imigrantów? [2h]

Studenci znają mechanizmy funkcjonowania zarówno doskonałych, jak i niedoskonałych rynków pracy; wiedzą, jakie są determinanty podaży pracy (aktywności zawodowej) oraz popytu na pracę zgłaszanego przez pracodawców; rozumieją, czym jest równowaga na rynku pracy, z czego wynika bezrobocie i jakie są mechanizmy zróżnicowania wynagrodzeń.

Studenci rozumieją rolę państwa w kształtowaniu rynku pracy, w tym zwłaszcza konsekwencje polityki miko- i makroekonomicznej oraz polityk rynku pracy.

Studenci wiedzą, w jaki sposób poszukiwać danych na temat rynków pracy i potrafią się nimi posługiwać w sposób niezbędny do naukowej dyskusji. Są w stanie interpretować procesy rynku pracy oraz wiązać je z innymi zjawiskami społeczno-ekonomicznymi.

Studenci potrafią pracować w grupie i uczestniczyć w debacie naukowej, tj. gromadzić niezbędny materiał teoretyczny i empiryczny, kształtować swoje stanowisko i przedstawiać je na forum grupy.

nie dotyczy

I semestr

Podstawy ekonomii pracy

A. WYKŁADY I DYSKUSJA: Podstawowe kategorie, zjawiska i teorie dotyczące rynku pracy

1. Wprowadzenie do problematyki rynku pracy

2. Podaż pracy

a. podejście indywidualne

b. podejście kolektywne – podaż pracy z gospodarstwa domowego

c. determinanty podaży pracy

d. badania podaży pracy

3. Popyt na pracę

a. neoklasyczna teoria popytu na pracę

b. badania popytu na pracę

4. Równowaga rynku pracy

5. Kapitał ludzki

6. Wysokość wynagrodzeń

a. funkcja płac

b. zróżnicowanie i determinanty wysokości płac

c. koncepcja płac efektywnościowych (przyczyny, stosowanie, konsekwencje)

d. regulacja płac przez państwo, opodatkowanie płac/dochodów

7. Mobilność na rynku pracy

a. przejawy mobilności

b. mobilność wewnętrzna (wewnętrzny rynek pracy) a zewnętrzna (otwarty rynek pracy)

c. migracje międzynarodowe

8. Dyskryminacja na rynku pracy

9. Bezrobocie

a. typy bezrobocia, bezrobocie stanu równowagi

b. teoria poszukiwań i połączeń na rynku pracy

c. niepisane kontrakty

d. płace motywacyjne

e. insider-outsider

f. histereza bezrobocia

B. KRÓTKIE PREZENTACJE STUDENCKIE: Trendy na rynku pracy

10. Badania rynku pracy –dane, metody analizy, wyniki dotyczące wybranych zjawisk na rynku pracy.

II semestr

Rozwiązania instytucjonalne a funkcjonowanie rynku pracy

A. WYKŁADY: niedoskonały rynek pracy – uwarunkowania i konsekwencje

1. Klasyczne podejście do analiz rynku pracy vs. podejście instytucjonalne

B. PREZENTACJE STUDENCKIE I DYSKUSJE: jak działa niedoskonały, częściowo regulowany rynek pracy

2. Kapitał ludzki: edukacja i szkolenia

3. Instytucjonalne uwarunkowania rynku pracy.

4. Rola związków zawodowych

5. Regulacje płac, w tym płaca minimalna

6. Ochrona stosunku pracy

7. Regulacja czasu pracy

8. Opodatkowanie pracy

9. Polityka emerytalna

10. Polityka rodzinna

11. Zasiłki dla bezrobotnych i inne pasywne polityki rynku pracy

12. Aktywne polityki rynku pracy

13. Polityki migracyjne

14. Polityki rynku pracy w UE

Efekty uczenia się:

Studenci wiedzą, jak działa doskonały i niedoskonały rynek pracy, jakie są determinanty aktywności zawodowej, zatrudnienia, bezrobocia, jakie jest i czym powodowane zróżnicowanie wynagrodzeń. Studenci rozumieją rolę państwa w kształtowaniu rynku pracy, w tym zwłaszcza konsekwencje polityki miko- i makroekonomicznej oraz polityk rynku pracy (aktywnych, pasywnych). Rozumieją, czym jest efektywność rynku pracy.

Studenci potrafią operować właściwymi źródłami statystycznymi i badaniami empirycznymi w celu zobrazowania i przeanalizowania sytuacji na rynku pracy z zastosowaniem kryteriów efektywności. Mogą wskazać prawdopodobne przyczyny zmian podstawowych wielkości w obrębie rynku pracy oraz ich konsekwencje.

Studenci zabierają głos w sprawach dotyczących rynku pracy na podstawie merytorycznej oceny zachodzących tam procesów, są zaangażowani w dociekanie przyczyn negatywnych zjawisk występujących na rynku pracy (bezrobocie, niskie płace, dyskryminacja etc.) i w poszukiwanie właściwych rozwiązań tych problemów.

Metody i kryteria oceniania: - obecność na zajęciach (dopuszczone są dwie nieobecności w semestrze) i uzyskanie co najmniej 51 punktów zaliczeniowych z obu semestrów

- W każdym semestrze kolokwium, poza tym jest oceniana aktywność (wypowiedzi), prezentacje, referaty łącznie na 50 pkt., z obu semestrów można uzyskać 100 pkt łącznie.

- Podział punktacji w semestrze zimowym: 50 pkt. kolokwium, 20 pkt. wypowiedzi, 15 pkt. krótki referat (5-10 stron), 15 pkt. prezentacja

- Podział punktacji w semestrze letnim: 35 pkt. kolokwium, 10 pkt. wypowiedzi, 35 pkt. referat (12-20 stron), 20 pkt prezentacja