Ekonomia behawioralna

obowiązkowe

Wymagania wstępne

Mikro i Makroekonomia – poziom podstawowy. Statystyka opisowa.

Konwersatorium poświęcone jest szybko rozwijającemu się od końca ubiegłego wieku nurtowi Ekonomii- Ekonomii Behawioralnej, której celem jest zrozumienie faktycznego a nie abstrakcyjnego sposobu podejmowania decyzji ekonomicznych. Ekonomia Behawioralna nie neguje dorobku Ekonomii głównego nurtu, ale proponuje jego uzupełnienie analizą czynników społecznych i emocjonalnych na podejmowanie decyzji przez jednostki oraz instytucje.

Uczestnicy konwersatorium zapoznają się zarówno z tekstami teoretycznymi (w tym wykładami noblowskimi) najważniejszych przedstawicieli omawianego nurtu, jak i wynikami eksperymentów i badań empirycznych wyborów ekonomicznych dokonywanych przez różne grupy społeczne

Proponuję omówienie i dyskusję pięciu głównych obszarów zainteresowań czołowych ekonomistów behawioralnych.

Pierwsza część zajęć poświęcona będzie genezie Ekonomii Behawioralnej, i jej ewolucji od „starej” (lata 60-te i 70-te ubiegłego wieku) do „nowej” Ekonomii Behawioralnej (koniec lat 70-tych do czasów współczesnych). Omówimy psychologiczne prawidłowości wpływające na podejmowanie decyzji ekonomicznych - cechy osobowości, sposób wyznaczania celu, lokalizację poczucia kontroli (wewnątrz z zewnątrz sterowność), wpływ emocji i kształtowanie się motywacji.

Bardzo ciekawym i szybko rozwijającym się polem badawczym Ekonomii Behawioralnej jest neuroekonomia, która dzięki możliwościom współczesnych technik obrazowania pozwala określić wpływ wymienionych wyżej czynników na aktywność mózgu.

Osobną uwagę poświecimy kształtowania się i funkcji postaw – centralnego pojęcia Psychologii Społecznej, a także związkowi między postawą a użytecznością. Związek ten pokazuje wyraźnie możliwości pogłębienia klasycznej analizy ekonomicznej i przybliżenie jej do realiów gospodarki.

Drugą część konwersatorium poświęcimy problemowi racjonalności ekonomicznej; jak dalece fizjologiczne i poznawcze ograniczenia człowieka, oszczędzanie wysiłku poznawczego, używanie heurystyk składają się na ograniczoną ,racjonalność jego decyzji i niestabilność preferencji. Szczególnym przykładem tej niestabilności są paradoksy wyboru w czasie.

W trzeciej części zajęć zajmiemy się najbardziej znaną koncepcją Ekonomii Behawioralnej – Teorią Perspektywy w ujęciu mikro i makroekonomicznym. Wykorzystanie tej teorii okazało się szczególnie przydatne w analizach decyzji finansowych, omówimy podstawowe koncepcje – księgowanie mentalne, iluzja pieniądza, wpływ poczucia sprawiedliwości na ocenę sytuacji finansowej, heurystykę afektu i błędach poznawczych związanych z tą heurystyką.

Przedmiotem czwartek części zajęć będzie analiza czynników określających percepcję działań ekonomicznych i subiektywne postrzeganie ryzyka.

Ostatnia część będzie syntezą wcześniejszych rozważań i wykorzystania Ekonomii Behawioralnej do Polityki Gospodarczej. Rozwój Teorii Impulsu (Nudge) Richarda Thalera i Cassa Susteina pokazuje przydatność nurtu ekonomii, któremu poświęcone jest konwersatorium.

Obowiązkowa:

George Akerlof, „Makroekonomia behavioralna a funkcjonowanie gospodarki”, Gospodarka narodowa 10/2003

Shlomo Benartzi, John Beshears, Katherine L. Milkman, Cass R. Sunstein, Richard H. Thaler, Maya Shankar,

Will Tucker-Ray, William J. Congdon and Steven Galing8, Should Governments Invest More in

Nudging? Psychological Science, 28(8), 2017, 1041–1055

Colin Cramer, Behavioral Economics, Current Biology, vol.4/2015 nr 18

Daniel Kahneman's Nobel Prize lecture http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/economics/2002/kahneman-lecture.html

Daniel Kahneman1 and Angus Deaton, High income improves evaluation of life but not emotional well-being, The Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS),8/2010

Jennifer. S Lerner, Larissa Z..Tiedens, Portrait of The Angry Decision Maker: How Appraisal Tendencies Shape Anger’s Influence on Cognition, Journal of

Behavioral Decision Making,19/2006s.115-137

Hersh Shefrin, Beyond Greed and Fear Understanding Behavioral Finance and the Psychology of Investing, Harvard Business School Press, 2000, r.1,2,3

Paul Slovic, Elke U. Weber Perception of Risk Posed by Extreme Events, materiały z konferencji : “Risk Management strategies in an Uncertain World,”, Nowy Jork 2002

Richard Thaler, Cass Sunstein, Impuls, jak pogodzić wolność wyboru z przymusem do racjonalnej decyzji, Wyd. Zysk i ska, 2018. ( wybrane fragmenty).

Nick Wilkinson, An Introduction to Behavioral Economics. Palgrave Macmilan 2008, r. 1, 2, 3 (5.1,5.2,5.5), 5 (9.1-9.4)

Zalecana:

George A. Akerlof and Rachel E. Kranton, Identity and the Economics of Organizations, Journal of Economic Perspectives,1/2005 s.9-32

Daniel Kahneman and Amos Tversky(eds) Choices, Values and Frames, Cambridge University Press, Cambridge UK 2003 (teksty Thalera, Kahnemana, Knetscha, Slovica)

Tansif ur Rehman,Historical Contex of Behavioral Economics, Intelectual Economics 10,2016

wybrane artykuły z Journal of Economic Psychology and Behavioral Economics oraz innych czasopism według zainteresowań studentów.

Kody:S_W01, S_W02, S_W03, S_W04, S_W05, S_U01, S_U02, S_U03, S_U04, S_U05, S_U06, S_U07,S_K01,S_K02, S_K03

Wiedza:

znajomość teorii wymienionych w opisie przedmiotu i metod badawczych Ekonomii Behawioralnej

Umiejętności:

pokazanie złożoności i różnorodności czynników wpływających na zachowania ekonomiczne;. świadomość ograniczeń poznawczych człowieka i wpływu emocji oraz norm społecznych na decyzje ekonomiczne.

Zaliczenie przedmiotu wymaga:

1.Obecności na zajęciach (dopuszczalne są dwie

nieobecności),

2.Aktywności,

3,Wykonnaia 3 krótkich prac domowych

4. Zaliczenie 2 kartkówek

5. Nieobowiązkowego, ale pożądanego udziału w 3 pracach w trakcie zajęć w 4-5 osobowych grupach

6. Nieobowiązkowego, ale pożądanego przygotowania wystąpienia na interesujący autorkę/autora temat z zakresu programu konwersatorium.

Wyjątkowo aktywny udział w zajęciach i dobre lub bardzo dobre wykonanie zadań 3-6 upoważnia do zwolnienia z egzaminu pisemnego.