Konwersatorium monograficzne literaturoznawcze 2

Zajęcia poświęcone są prezentacji polsko-litewskich związków literackich i kulturalnych w latach 1864-1939, z uwzględnieniem zmian kulturowo-światopoglądowych, jakie zaszły w tym czasie w relacjach obu narodów. Uczestnicy zajęć poznają rolę i miejsce „tematów z Litwą w tle” w dorobku twórców kultury omawianego okresu, jak też regionalne oblicze pozytywizmu, modernizmu i awangardy na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego (literatura, prasa, teatr, sztuka). Dyskusja na zajęciach ma prowadzić do lepszego zrozumienia specyfiki relacji kulturowych i sposobów interpretacji literatury rozpatrywanych w kontekście litewskiego odrodzenia narodowego i realiów społeczno-politycznych w Republice Litewskiej w l. 1918-1939.

Zajęcia mają za zadanie:

• pogłębiać wiedzę zdobytą podczas kursów historii i literatury polskiej i litewskiej (w zakresie regionalnych wersji pozytywizmu, modernizmu i awangardy);

• ukazać rolę literatury w budowaniu i utrwalaniu dziewiętnastowiecznych mitów kulturowych po stronie polskiej i litewskiej;

• syntetycznie ukazać podobieństwa i różnice w traktowaniu w/w problematyki w literaturze obu narodów, wynikające z gatunku, stylu, rodzaju narracji, kierunku literackiego czy uwarunkowań historycznych.

W części wstępnej zostanie przedstawiony historyczny kontekst polsko-litewskich związków literackich i kulturowych (geneza i znaczenie), w tym specyfika polskich strategii mitologizowania historii i przestrzeni Litwy. Uczestnicy zajęć poznają rolę i miejsce „tematów z Litwą w tle” w dorobku twórców kultury omawianego okresu, jak też regionalne oblicze pozytywizmu, modernizmu i awangardy na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego (z uwzględnieniem prasy, życia teatralnego i artystycznego). Podczas analizy wybranych utworów studenci doskonalą umiejętności krytycznej interpretacji tekstów literackich i poznają możliwości zastosowania pojęć z innych obszarów nauk humanistycznych przydatnych do oceny zjawisk literackich. Ponadto uczestnicy zapoznają się z podstawowymi (klasycznymi) i nowymi opracowaniami z zakresu objętego tematyką zajęć, ze szczególnym uwzględnieniem badań komparatystycznych.

W efekcie student zyskuje rozpoznanie następujących zagadnień:

1. metodologia badań związków literackich i kulturowych, stosowalnych wobec literatury 2. poł. XIX w. i pierwszych dziesięcioleci w. XX (stan i perspektywy badań, nowe opracowania, przyjęte w refleksji literaturoznawczej metody analizy, opisu i interpretacji zjawisk istotnych dla rozwoju kultury polskiej i litewskiej w tym okresie);

2. sposoby funkcjonowania w polskiej literaturze i sztuce l. 1864-1939 dziedzictwa ideowego „litewskiej szkoły” romantyzmu i kierunki jego modyfikacji w świetle założeń światopoglądowych i estetycznych pozytywizmu, modernizmu i awangardy;

3. rola ścisłego związku literatury i sztuki (malarstwa, muzyki, teatru, fotografii) w kształtowaniu typowych dla omawianego okresu postaw światopoglądowych i estetycznych w kulturze polskiej i litewskiej.

Zakres tematów:

1. Zajęcia organizacyjne – wprowadzenie do problematyki dot. polsko-litewskich związków literackich i kulturalnych w latach 1864-1939

2. Powstanie r. 1863 na Litwie w literaturze i malarstwie (M. Konopnicka, J. Biliūnas, A. Grottger, St. Witkiewicz)

3. Litwa J. I. Kraszewskiego

4. Literacko-krajoznawcze podróże po Litwie (K. Tyszkiewicz, Z. Gloger)

5. Wokół stereotypowych obrazów Litwina i Koroniarza w literaturze polskiej (E. Orzeszkowa, H. Sienkiewicz)

6. J. Mačiulis (Maironis) w kręgu polskiej literatury i kultury

7. Obraz Litwy na kartach polskiej prozy popularnej M. Rodziewiczówny i jej przekładów

8. Pozytywizm na Litwie (E. Jeleńska-Dmochowska, M. Pečkauskaitė-Šatrijos Ragana)

9. Artyści polsko-litewscy (sztuka słowa, malarstwo i fotografia w l. 1864-1939)

10. Kraków i ostatni obywatele WKL (almanach „Gabija”, J. A. Herbaczewski/ J. A. Herbačiauskas)

11. Młoda Polska wileńska („Żórawce”)

12. Polskie środowisko literackie i życie artystyczne w międzywojennym Wilnie (regionalizm w poezji grupy „Żagary”)

13. Litewskie środowisko literackie i życie artystyczne w międzywojennym Wilnie

14. Środowiska literackie i życie artystyczne w międzywojennym Kownie („Keturi vėjai” („Cztery wiatry”), „Trečias frontas” („Trzeci front”), „Granitas” („Granit”))

Literatura obowiązkowa:

1.1. M. Jackiewicz, Literatura polska na Litwie XVI-XX wieku, Olsztyn 1993. (fragmenty)

M. Jackiewicz, Literatura litewska w Polsce w XIX i XX wieku, Olsztyn 1999. (fragmenty)

2.1. M. Konopnicka, Z teki Grottgera, wybór tekstów, ilustracji, wstęp i nota edytorska J. Leo, Warszawa 1992 (lub inne)

J. Biliunas, Smutna opowieść [Liūdna pasaka], przeł. A. Lau-Gniadowska, [w tegoż:] Smutna opowieść i inne opowiadania, przeł. A. Lau-Gniadowska, Warszawa 1956.

2.2. I. Szulska, Echa powstańczego cyklu Artura Grottgera „Lithuania” w literaturze polskiej i litewskiej drugiej połowy XIX wieku (na wybranych przykładach), „Niepodległość i Pamięć”, r. XXI, 2014, nr 1–2 (45– 46), s. 357–378.

3.1. J. I. Kraszewski, Kunigas. Powieść z podań litewskich, wstęp S. Świerzewski, red. J. L. Kowalczyk, Warszawa 1955. (lub inne)

3.2. T. Bujnicki, Litewscy „barbarzyńcy” w powieściach historycznych Kraszewskiego, [w:] Europejskość i rodzimość. Horyzonty twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, red. W. Ratajczak, T. Sobieraj, Poznań 2006.

4.1. Z. Gloger, Niemen, [w tegoż:] Dolinami rzek: opisy podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy, Warszawa 1903.

4.1. K. Tyszkiewicz, Wilija i jej brzegi, Vilnius 2008 (fragmenty)

4.2. B. K. Obsulewicz, Zygmunt Gloger i Litwa, [w:] Kalbų ir literatūrų funkcionavimas Lietuvoje: Lietuvių-lenkų moksliniai ir kultūriniai ryšiai - Funkcjonowanie języków i literatur na Litwie. Litewsko-polskie związki naukowe i kulturowe, pod red. M. Dawlewicza, I. Fedorowicz, A. Kalėdy, Wilno - Vilnius 2014.

5.1. E. Orzeszkowa, „Pokociło się” i „Dam nogę”. Scena z życia dwóch braci, Wilno 1880 [1881].

5.1. H. Sienkiewicz, Dzwonnik, [w tegoż:] Wybór nowel i opowiadań, wstęp T. Bujnicki, Biblioteka Narodowa seria I 231, Wrocław 1992 (lub inne)

5.1. H. Sienkiewicz, Potop. Powieść, [w tegoż:] Wybór pism, Wydanie w dwunastu tomach ilustrowane ze wstępem L. Kruczkowskiego, t. VI-VIII, Warszawa 1955. (lub inne) (fragmenty)

5.2. E. Paczoska, Pogranicza i ograniczenia. Pozytywiści wobec kresów, [w:] Pozytywizm i negatywizm. My i wy po stu latach, red. B. Mazan przy współpracy S. Tyneckiej-Makowskiej, Łódź 2005.

6.1. Wybór poezji J. Mačiulisa i A. Mickiewicza przygotowany przez prowadzącą

6.2. M. Pokorska-Iwaniuk, Związki Maironisa z kulturą i literaturą polską, [w:] Literatūrų ir kalbų funkcionavimas Lietuvoje: lietuvių-lenkų moksliniai ir kultūriniai ryšiai/ Funkcjonowanie języków i literatur na Litwie: litewsko-polskie związki naukowe i kulturowe, opr. i red. M. Davlevič, I. Fedorovič, A. Kalėda, Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla – Wydawnictwo Uniwersytetu Wileńskiego, 2014, s. 176-190.

7.1. M. Rodziewiczówna, Szary proch (wydanie dowolne); M. Rodzevičuvna, Rusvos dulkės, [w:] V. Kudirka, Raštai, t. I, Vilnius 1989 [fragment]

7.2. T. Bujnicki, Dwie Litwy: Maria Rodziewiczówna "Szary proch" i Józef Weyssenhoff "Soból i panna", [w:] Europejskość ojczyzn. Litewsko-polskie związki literackie, kulturowe i językowe, red. M. Dawlewicz, Vilnius 2009, s. 115-129.

8.1. E. Jeleńska, Panienka, Warszawa 1991. [fragment]

8.2. Szatrijos Ragana [M. Pečkauskaitė-Šatrijos Ragana], Przerwana idylla, przeł. K. Puida, [w:] Czerwony kogut, przeł. K. Puida, z przedmową J. Weyssenhoffa, Kraków 1913, s. 211-242.

8.2. I. Szulska, Šatrijos Raganos ir lenkų rašytojų kūrybos paralelės, [w:] Hermeneutinė literatūrologija, komisja redakcyjna A. Kalėda, A. Martišiūtė, R. Skeivys, T. Venclova, M. A. Šliogeris, opr. R. Karmalavičius, red. V. Šatkuvienė, Vilnius 2006, s. 224-233.

8.2. A. Romanowski, Pozytywizm na Litwie. Polskie życie kulturalne na ziemiach litewsko-białorusko-inflanckich w latach 1864-1904, seria „Z Prac Katedry Kultury Literackiej Pogranicza Instytutu Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego”, „Biblioteka Literatury Pogranicza” t. 5, Kraków 2003. [fragmenty]

9.1. M. K. Čiurlionis, Sonata, [w:] R. Okulicz-Kozaryn, Litwin wśród spadkobierców Króla Ducha: twórczość Čiurlionisa wobec Młodej Polski, Kraków 2007.

9.1. J. Bułhak, Pejzaż Wilna. Wędrówki fotografa w słowie i obrazie, Wilno 2012. [fragmenty]

9.2. Wileńskie środowisko artystyczne, 1919-1945: malarstwo, grafika, rzeźba, rysunek, fotografia: Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Olsztynie, czerwiec-sierpień 1989 r.: [kat. wystawy] / [oprac. katalogu: K. Brakoniecki… [et al.] ; Biuro Wystaw Artystycznych w Olsztynie. Olsztyn: Biuro Wystaw Artystycznych, 1989.

10.1. J. A. Herbačiauskas, Lietuvos griuvėsių himnas, „Gabija” 1907.

10.1. J. A. Herbaczewski, Odrodzenie Litwy wobec idei polskiej, Kraków: G. Gebethner, 1905. [fragment]

10. 2. K. Stępnik, „Samotny naprawdę”. O poglądach politycznych Albina Herbaczewskiego, [w:] Ostatni obywatele Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. T. Bujnicki, K. Stępnik, seria „Obrazy Kultury Polskiej”, Lublin 2005, s. 49-57.

11.1. Żórawce, przed. J. Jankowskiego, Wilno 1910. [wybór]

11.2. A. Romanowski, Grupy literacko-artystyczne, [w tegoż:] Młoda Polska wileńska, Kraków 1999.

11.2. M. Kvietkauskas, Polifonia literatury w Wilnie okresu wczesnego modernizmu 1904-1915, przeł. B. Kalęba, Kraków 2012 (fragment)

12.1. Żagary. Antologia poezji, wstęp T. Bujnicki, opr. J. Fazan, K. Zajas, Biblioteka Narodowa seria I 335, wyd. 1, Wrocław 2019 [wybór]

12.2. Żagary. Środowisko kulturowe grupy literackiej, pod red. T. Bujnickiego, K. Biedrzyckiego, J. Fazana, Kraków 2009. [fragmenty]

13.1. Wybór utworów R. Mackonisa, O. Miciūtė, A. Žukauskasa, J. Adamowicza-Kėkštasa przygotowany przez prowadzącą

13.2. M. Jackiewicz, Literatura litewska w Wilnie lat trzydziestych; A. Lapinskienė, Litewskie życie literackie w międzywojennym Wilnie; T. Bujnicki, Polskojęzyczne pisarstwo Litwinów w Wilnie. Rekonesans, [w:] Życie literackie i literatura w Wilnie XIX-XX wieku, pod red. T. Bujnickiego i A. Romanowskiego, Kraków: Collegium Columbinum, 2000, s. 195-206; 177-186; 241-264.

14.1. Wybór wierszy K. Binkisa, J. Tysliavy, K. Boruty, B. Brazdžionisa, J. Aistisa przygotowany przez prowadzącą

Cz. Miłosz, Przekład z Kazimierza Boruty, Krajobraz bałtycki, Miłość z daleka, Kobieta z bałtyckiego brzegu, Pieśń wiatrów bałtyckich, [w:] Cz. Miłosz, T. Venclova, Powroty do Litwy, wybrała, oprac. i ułożyła w tom B. Toruńczyk; współpr. M. Nowak-Rogoziński, Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich, 2011, s. 101-103.

14.2. M. Jackiewicz, A. Kalėda, Dzieje literatury litewskiej, t. 2, Warszawa 2002. [fragmenty]

Literatura uzupełniająca:

T. Bujnicki, Literackie obrazy pogranicza. Litewski raj i krwawy mit Ukrainy, [w:] Krainy utracone i pozyskane. Problem w literaturach Europy Środkowej, pod red. K. Krasuskiego, seria „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach” nr 2308, Katowice 2005.

B. Kalęba, Rozdroże. Literatura polska w kręgu litewskiego odrodzenia narodowego, seria „Biblioteka Literatury Pogranicza”, t. 24, red. A. Romanowski, Kraków 2016.

V. Kubilius, XX amžiaus literatūra, wyd. 2 popr., Vilnius 1996.

V. Narušienė, Józef Albin Herbaczewski: pisarz polsko-litewski, Kraków 2007.

Ostatni obywatele Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. T. Bujnicki i K. Stępnik, seria „Obrazy Kultury Polskiej”, Lublin 2005.

B. Speičytė, „Girių civilizacija“: moteriškasis Šatrijos Raganos ir Elizos Ožeškovos pozityvizmas, [w:] Trečiasis Šatrijos Raganos laikas: Straipsnių rinkinys, Vilnius 2008, s. 53–92.

B. Speičytė, „Kresų“ koncepcija lituanistiniu žvilgsniu, „Prace Bałtystyczne. Język – Literatura – Kultura”, pod red N. Ostrowskiego i O. Vaičiulytė-Romančuk, Warszawa 2003, s. 176–187.

B. Speičytė, Przełom w tradycji. Maironis a polska poezja romantyczna, przeł. I. Fedorowicz, „Wiek XIX” 2017.

I. Szulska, Litwa Józefa Ignacego Kraszewskiego, Warszawa 2011.

W kręgu sporów polsko-litewskich na przełomie XIX i XX wieku: wybór materiałów, t. 1, wybór i oprac. M. Zaczyński i B. Kalęba, Kraków 2004, t. 2 (2009), t. 3 (2011).

w sali

Zajęcia poświęcone są prezentacji polsko-litewskich związków literackich i kulturalnych w latach 1864-1939, z uwzględnieniem zmian kulturowo-światopoglądowych, jakie zaszły w tym czasie w relacjach obu narodów. Uczestnicy zajęć poznają rolę i miejsce „tematów z Litwą w tle” w dorobku twórców kultury omawianego okresu, jak też regionalne oblicze pozytywizmu, modernizmu i awangardy na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego (literatura, prasa, teatr, sztuka). Dyskusja na zajęciach ma prowadzić do lepszego zrozumienia specyfiki relacji kulturowych i sposobów interpretacji literatury rozpatrywanych w kontekście litewskiego odrodzenia narodowego i realiów społeczno-politycznych w Republice Litewskiej w l. 1918-1939.

Student może wybrać konwersatorium literaturoznawcze lub językoznawcze,

przy czym w ciągu dwóch lat studiów każda osoba realizująca

literaturoznawcze seminarium magisterskie ma obowiązek wybrać co najmniej

jeden przedmiot językoznawczy z puli oferowanych konwersatoriów

i proseminariów, a każda osoba realizująca językoznawcze seminarium

magisterskie – jeden przedmiot literaturoznawczy z tej puli.

Zajęcia mają za zadanie:

• pogłębiać wiedzę zdobytą podczas kursów historii i literatury polskiej i litewskiej (w zakresie regionalnych wersji pozytywizmu, modernizmu i awangardy);

• ukazać rolę literatury w budowaniu i utrwalaniu dziewiętnastowiecznych mitów kulturowych po stronie polskiej i litewskiej;

• syntetycznie ukazać podobieństwa i różnice w traktowaniu w/w problematyki w literaturze obu narodów, wynikające z gatunku, stylu, rodzaju narracji, kierunku literackiego czy uwarunkowań historycznych.

W części wstępnej zostanie przedstawiony historyczny kontekst polsko-litewskich związków literackich i kulturowych (geneza i znaczenie), w tym specyfika polskich strategii mitologizowania historii i przestrzeni Litwy. Uczestnicy zajęć poznają rolę i miejsce „tematów z Litwą w tle” w dorobku twórców kultury omawianego okresu, jak też regionalne oblicze pozytywizmu, modernizmu i awangardy na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego (z uwzględnieniem prasy, życia teatralnego i artystycznego). Podczas analizy wybranych utworów studenci doskonalą umiejętności krytycznej interpretacji tekstów literackich i poznają możliwości zastosowania pojęć z innych obszarów nauk humanistycznych przydatnych do oceny zjawisk literackich. Ponadto uczestnicy zapoznają się z podstawowymi (klasycznymi) i nowymi opracowaniami z zakresu objętego tematyką zajęć, ze szczególnym uwzględnieniem badań komparatystycznych.

Nakład pracy studenta

– udział w zajęciach – 1 ECTS

– bieżące przygotowywanie się do zajęć – 2 ECTS-

– przygotowanie referatu na wybrany temat – 1 ECTS

– przygotowanie pracy semestralnej – 1 ECTS

RAZEM 5 ECTS

W efekcie student zyskuje rozpoznanie następujących zagadnień:

1. metodologia badań związków literackich i kulturowych, stosowalnych wobec literatury 2. poł. XIX w. i pierwszych dziesięcioleci w. XX (stan i perspektywy badań, nowe opracowania, przyjęte w refleksji literaturoznawczej metody analizy, opisu i interpretacji zjawisk istotnych dla rozwoju kultury polskiej i litewskiej w tym okresie);

2. sposoby funkcjonowania w polskiej literaturze i sztuce l. 1864-1939 dziedzictwa ideowego „litewskiej szkoły” romantyzmu i kierunki jego modyfikacji w świetle założeń światopoglądowych i estetycznych pozytywizmu, modernizmu i awangardy;

3. rola ścisłego związku literatury i sztuki (malarstwa, muzyki, teatru, fotografii) w kształtowaniu typowych dla omawianego okresu postaw światopoglądowych i estetycznych w kulturze polskiej i litewskiej.

Zakres tematów:

1. Zajęcia organizacyjne – wprowadzenie do problematyki dot. polsko-litewskich związków literackich i kulturalnych w latach 1864-1939

2. Powstanie r. 1863 na Litwie w literaturze i malarstwie (M. Konopnicka, J. Biliūnas, A. Grottger, St. Witkiewicz)

3. Litwa J. I. Kraszewskiego

4. Literacko-krajoznawcze podróże po Litwie (K. Tyszkiewicz, Z. Gloger)

5. Wokół stereotypowych obrazów Litwina i Koroniarza w literaturze polskiej (E. Orzeszkowa, H. Sienkiewicz)

6. J. Mačiulis (Maironis) w kręgu polskiej literatury i kultury

7. Obraz Litwy na kartach polskiej prozy popularnej M. Rodziewiczówny i jej przekładów

8. Pozytywizm na Litwie (E. Jeleńska-Dmochowska, M. Pečkauskaitė-Šatrijos Ragana)

9. Artyści polsko-litewscy (sztuka słowa, malarstwo i fotografia w l. 1864-1939)

10. Kraków i ostatni obywatele WKL (almanach „Gabija”, J. A. Herbaczewski/ J. A. Herbačiauskas)

11. Młoda Polska wileńska („Żórawce”)

12. Polskie środowisko literackie i życie artystyczne w międzywojennym Wilnie (regionalizm w poezji grupy „Żagary”)

13. Litewskie środowisko literackie i życie artystyczne w międzywojennym Wilnie

14. Środowiska literackie i życie artystyczne w międzywojennym Kownie („Keturi vėjai” („Cztery wiatry”), „Trečias frontas” („Trzeci front”), „Granitas” („Granit”))

Podczas zajęć studenci mogą posługiwać się narzędziami SI np. do zbierania materiałów, opracowania stanu badań oraz tworzenia bibliografii. Wykluczone jest stosowanie narzędzi SI w celach interpretacyjnych, do tworzenia wypowiedzi pisemnej czy do opracowywania fragmentów tekstu.

1.1. M. Jackiewicz, Literatura polska na Litwie XVI-XX wieku, Olsztyn 1993. (fragmenty)

M. Jackiewicz, Literatura litewska w Polsce w XIX i XX wieku, Olsztyn 1999. (fragmenty)

2.1. M. Konopnicka, Z teki Grottgera, wybór tekstów, ilustracji, wstęp i nota edytorska J. Leo, Warszawa 1992 (lub inne)

J. Biliunas, Smutna opowieść [Liūdna pasaka], przeł. A. Lau-Gniadowska, [w tegoż:] Smutna opowieść i inne opowiadania, przeł. A. Lau-Gniadowska, Warszawa 1956.

2.2. I. Szulska, Echa powstańczego cyklu Artura Grottgera „Lithuania” w literaturze polskiej i litewskiej drugiej połowy XIX wieku (na wybranych przykładach), „Niepodległość i Pamięć”, r. XXI, 2014, nr 1–2 (45– 46), s. 357–378.

3.1. J. I. Kraszewski, Kunigas. Powieść z podań litewskich, wstęp S. Świerzewski, red. J. L. Kowalczyk, Warszawa 1955. (lub inne)

3.2. T. Bujnicki, Litewscy „barbarzyńcy” w powieściach historycznych Kraszewskiego, [w:] Europejskość i rodzimość. Horyzonty twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, red. W. Ratajczak, T. Sobieraj, Poznań 2006.

4.1. Z. Gloger, Niemen, [w tegoż:] Dolinami rzek: opisy podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy, Warszawa 1903.

4.1. K. Tyszkiewicz, Wilija i jej brzegi, Vilnius 2008 (fragmenty)

4.2. B. K. Obsulewicz, Zygmunt Gloger i Litwa, [w:] Kalbų ir literatūrų funkcionavimas Lietuvoje: Lietuvių-lenkų moksliniai ir kultūriniai ryšiai - Funkcjonowanie języków i literatur na Litwie. Litewsko-polskie związki naukowe i kulturowe, pod red. M. Dawlewicza, I. Fedorowicz, A. Kalėdy, Wilno - Vilnius 2014.

5.1. E. Orzeszkowa, „Pokociło się” i „Dam nogę”. Scena z życia dwóch braci, Wilno 1880 [1881].

5.1. H. Sienkiewicz, Dzwonnik, [w tegoż:] Wybór nowel i opowiadań, wstęp T. Bujnicki, Biblioteka Narodowa seria I 231, Wrocław 1992 (lub inne)

5.1. H. Sienkiewicz, Potop. Powieść, [w tegoż:] Wybór pism, Wydanie w dwunastu tomach ilustrowane ze wstępem L. Kruczkowskiego, t. VI-VIII, Warszawa 1955. (lub inne) (fragmenty)

5.2. E. Paczoska, Pogranicza i ograniczenia. Pozytywiści wobec kresów, [w:] Pozytywizm i negatywizm. My i wy po stu latach, red. B. Mazan przy współpracy S. Tyneckiej-Makowskiej, Łódź 2005.

6.1. Wybór poezji J. Mačiulisa i A. Mickiewicza przygotowany przez prowadzącą

6.2. M. Pokorska-Iwaniuk, Związki Maironisa z kulturą i literaturą polską, [w:] Literatūrų ir kalbų funkcionavimas Lietuvoje: lietuvių-lenkų moksliniai ir kultūriniai ryšiai/ Funkcjonowanie języków i literatur na Litwie: litewsko-polskie związki naukowe i kulturowe, opr. i red. M. Davlevič, I. Fedorovič, A. Kalėda, Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla – Wydawnictwo Uniwersytetu Wileńskiego, 2014, s. 176-190.

7.1. M. Rodziewiczówna, Szary proch (wydanie dowolne); M. Rodzevičuvna, Rusvos dulkės, [w:] V. Kudirka, Raštai, t. I, Vilnius 1989 [fragment]

7.2. T. Bujnicki, Dwie Litwy: Maria Rodziewiczówna "Szary proch" i Józef Weyssenhoff "Soból i panna", [w:] Europejskość ojczyzn. Litewsko-polskie związki literackie, kulturowe i językowe, red. M. Dawlewicz, Vilnius 2009, s. 115-129.

8.1. E. Jeleńska, Panienka, Warszawa 1991. [fragment]

8.2. Szatrijos Ragana [M. Pečkauskaitė-Šatrijos Ragana], Przerwana idylla, przeł. K. Puida, [w:] Czerwony kogut, przeł. K. Puida, z przedmową J. Weyssenhoffa, Kraków 1913, s. 211-242.

8.2. I. Szulska, Šatrijos Raganos ir lenkų rašytojų kūrybos paralelės, [w:] Hermeneutinė literatūrologija, komisja redakcyjna A. Kalėda, A. Martišiūtė, R. Skeivys, T. Venclova, M. A. Šliogeris, opr. R. Karmalavičius, red. V. Šatkuvienė, Vilnius 2006, s. 224-233.

8.2. A. Romanowski, Pozytywizm na Litwie. Polskie życie kulturalne na ziemiach litewsko-białorusko-inflanckich w latach 1864-1904, seria „Z Prac Katedry Kultury Literackiej Pogranicza Instytutu Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego”, „Biblioteka Literatury Pogranicza” t. 5, Kraków 2003. [fragmenty]

9.1. M. K. Čiurlionis, Sonata, [w:] R. Okulicz-Kozaryn, Litwin wśród spadkobierców Króla Ducha: twórczość Čiurlionisa wobec Młodej Polski, Kraków 2007.

9.1. J. Bułhak, Pejzaż Wilna. Wędrówki fotografa w słowie i obrazie, Wilno 2012. [fragmenty]

9.2. Wilno, Vilnius, Vilne 1918-1948: jedno miasto - wiele opowieści - One city - many stories, tekst G. Jankevičiūtė; red. prowadząca S. Łopatecka; tłum. na j. polski K. Dąbrowska, Kraków: Muzeum Narodowe, 2023. [wybór]

10.1. J. A. Herbačiauskas, Lietuvos griuvėsių himnas, „Gabija” 1907.

10.1. J. A. Herbaczewski, Odrodzenie Litwy wobec idei polskiej, Kraków: G. Gebethner, 1905. [fragment]

10. 2. K. Stępnik, „Samotny naprawdę”. O poglądach politycznych Albina Herbaczewskiego, [w:] Ostatni obywatele Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. T. Bujnicki, K. Stępnik, seria „Obrazy Kultury Polskiej”, Lublin 2005, s. 49-57.

11.1. Żórawce, przed. J. Jankowskiego, Wilno 1910. [wybór]

11.2. A. Romanowski, Grupy literacko-artystyczne, [w tegoż:] Młoda Polska wileńska, Kraków 1999.

11.2. M. Kvietkauskas, Polifonia literatury w Wilnie okresu wczesnego modernizmu 1904-1915, przeł. B. Kalęba, Kraków 2012 (fragment)

12.1. Żagary. Antologia poezji, wstęp T. Bujnicki, opr. J. Fazan, K. Zajas, Biblioteka Narodowa seria I 335, wyd. 1, Wrocław 2019 [wybór]

12.2. Żagary. Środowisko kulturowe grupy literackiej, pod red. T. Bujnickiego, K. Biedrzyckiego, J. Fazana, Kraków 2009. [fragmenty]

13.1. Wybór utworów O. Miciūtė, A. Žukauskasa, J. Adamowicza-Kėkštasa przygotowany przez prowadzącą

13.2. M. Jackiewicz, Literatura litewska w Wilnie lat trzydziestych; A. Lapinskienė, Litewskie życie literackie w międzywojennym Wilnie; T. Bujnicki, Polskojęzyczne pisarstwo Litwinów w Wilnie. Rekonesans, [w:] Życie literackie i literatura w Wilnie XIX-XX wieku, pod red. T. Bujnickiego i A. Romanowskiego, Kraków: Collegium Columbinum, 2000, s. 195-206; 177-186; 241-264.

14.1. Wybór wierszy K. Binkisa, J. Tysliavy, K. Boruty, B. Brazdžionisa przygotowany przez prowadzącą

Cz. Miłosz, Przekład z Kazimierza Boruty, Krajobraz bałtycki, Miłość z daleka, Kobieta z bałtyckiego brzegu, Pieśń wiatrów bałtyckich, [w:] Cz. Miłosz, T. Venclova, Powroty do Litwy, wybrała, oprac. i ułożyła w tom B. Toruńczyk; współpr. M. Nowak-Rogoziński, Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich, 2011, s. 101-103.

14.2. M. Jackiewicz, A. Kalėda, Dzieje literatury litewskiej, t. 2, Warszawa 2002. [fragmenty]