Polityki publiczne w Polsce i na świecie

ogólnouniwersyteckie

Celem konwersatorium jest zasadnicze zrozumienie i opanowanie przez studentów podstawowej wiedzy w zakresie tworzenia, planowania i implementacji polityki publicznej w Polsce i w innych wybranych krajach świata.

w sali

Zajęcia posłużą omówieniu głównych podmiotów, instrumentów, metod oraz ogólniejszych modeli kształtowania i implementacji polityk publicznych w wymiarze sektorowym i horyzontalnym. Szersze ujęcie porównawczo-międzynarodowe uwzględni tak polskie, jak i zagraniczne doświadczenia. Przedmiotem zajęć będzie tworzenie lokalnych, regionalnych, krajowych, unijnych i globalnych polityk publicznych.

Wykaz szczegółowych zagadnień

1. Pojęcie i istota polityki publicznej. Kategorie pokrewne: władza (power, government), polityka (politics oraz policy), administracja publiczna, zarządzanie publiczne, rządzenie publiczne (public governance). Ewolucja sposobów uprawiania polityk publicznych. Pytania wyjściowe: dlaczego, co i kto robi, jak i z jakim skutkiem działa na rzecz rozwiązywania problemów publicznych?

2. Proces tworzenia polityki publicznej w perspektywie teoretycznej i badań naukowych. Wkład nauk o polityce i administracji oraz innych dyscyplin społecznych. Główne paradygmaty teoretyczne, nurty i ujęcia badawcze. Rola wiedzy, analiz eksperckich i ewaluacyjnych w kształtowaniu polityk publicznych.

3. Cykl tworzenia i realizacji polityki publicznych: a) diagnoza i konceptualizowanie problemów, ustanawianie agendy; b) formułowanie polityki, projektowanie narzędzi, dobór procedur; c) podejmowanie decyzji, wybór określonych rozwiązań; d) implementacja polityki, wdrażanie podjętych decyzji; e) monitorowanie i ocena danej polityki według przyjętych kryteriów.

4. Specyfika kreowania i uprawiania polityki publicznej na czterech głównych poziomach: a) lokalnym i samorządowym (gminnym, miejskim, regionalnym); b) krajowym (państwo narodowe, władza centralna); c) europejskim (Unia Europejska i wielopoziomowe rządzenie); d) globalnym (global governance, global public policy).

5. Tworzenie polityki publicznej w praktyce. Uwarunkowania historyczno-kulturowe i ustrojowe. Charakterystyka i specyfika najważniejszych modeli tworzenia polityki publicznej na wybranych przykładach. Współczesne tendencje rozwojowe: urynkowienie procesu politycznego, decentralizacja, uspołecznienie itp.

6. Dyskusja wokół studenckich prezentacji ustnych i esejów, pokazujących tworzenie horyzontalnych lub sektorowych polityk publicznych w wybranych obszarach i krajach (związanych np. z polityką migracyjną, rodzinną, edukacyjną, zdrowotną, naukową, ekologiczną, energetyczno-klimatyczną, innowacyjną, transportową, rolną, makroekonomiczną, miejską, europejską).

- Anioł W., Fabryka, arena, sieć. Trzy paradygmaty w badaniach nad polityką publiczną, w: Szatur-Jaworska B. (red.), Polityki publiczne. Wybrane zagadnienia teoretyczne i metodologiczne, Wyd. UW, 2018.

dostęp: https://www.researchgate.net/publication/333099732

- Anioł W., Wielonurtowy i wielodyscyplinarny charakter nauk o polityce publicznej, w: Szatur-Jaworska B. (red.), Polityki publiczne. Wybrane zagadnienia teoretyczne i metodologiczne, Wyd. UW, 2018.

dostęp: https://www.researchgate.net/publication/333093854

- Anioł W. et al., Nowa opiekuńczość? Zmieniająca się tożsamość polityki społecznej, WN UMK, 2015 (rozdział II pt. Państwo pod rękę z rynkiem i obywatelami. Welfare mix po skandynawsku, s. 69-105).

dostęp: https://www.researchgate.net/publication/349064918

- Osiński J. (red.), Polityka publiczna we współczesnym państwie, OW SGH, 2014.

- Rydlewski G. (red.), Decydowanie publiczne. Polska na tle innych państw członkowskich Unii Europejskiej, Elipsa, 2011.

- Zawicki M. (red.), Wprowadzenie do nauk o polityce publicznej, PWE, 2014.

- Zybała A., Państwo i społeczeństwo w działaniu. Polityki publiczne wobec potrzeb modernizacji państwa i społeczeństwa, Difin, 2013.

Po ukończeniu przedmiotu studenci:

- znają i rozumieją podstawowe uwarunkowania, podmioty, instrumenty i metody tworzenia polityki publicznej w Polsce i w innych wybranych krajach świata;

- rozróżniają główne fazy w procesie i cyklu powstawania i realizacji konkretnych polityk publicznych;

- umieją scharakteryzować specyfikę kształtowania i implementacji polityki publicznej na czterech zasadniczych poziomach: lokalnym i regionalnym, krajowym, europejskim (unijnym) oraz globalnym;

- znają i rozumieją różnice i podobieństwa między odmiennymi modelami tworzenia polityki publicznej w rozmaitych państwach i regionach świata.

Podstawą zaliczenia na ocenę będzie obecność na zajęciach (możliwe są tylko dwie nieobecności w semestrze), uczestnictwo w dyskusjach oraz przygotowanie indywidualnych pojektów, pokazujących proces tworzenia polityki publicznej w wybranej i uzgodnionej z prowadzącym zajęcia dziedzinie (prezentacja ustna i tekst pisany o obj. ok. 10 tys. znaków).

brak