Skandynawskie państwa dobrobytu
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2100-MON-SPDO-OG |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.0
|
Nazwa przedmiotu: | Skandynawskie państwa dobrobytu |
Jednostka: | Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych |
Grupy: |
Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim Przedmioty ogólnouniwersyteckie społeczne Przedmioty ogólnouniwersyteckie Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych |
Punkty ECTS i inne: |
4.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Założenia (opisowo): | Skandynawia wzbudza na świecie zainteresowanie głównie ze względu na powstałe tam rozwinięte państwo dobrobytu, które zapewnia wysoki poziom równości społecznej i ekonomicznej efektywności. Doświadczenia nordyckie wskazują na możliwość pragmatycznego łączenia najlepszych stron liberalizmu i socjaldemokracji, indywidualnej wolności i bezpieczeństwa socjalnego dla wszystkich, w formule niemal „idealnej trzeciej drogi”. Kraje nordyckie jako liderzy i modele rozwoju społecznego, także z powodu roli jaką odgrywają we wspomaganiu krajów rozwijających się, stanowią interesujący przedmiot studiów. W ramach tego przedmiotu omówiona zostanie specyfika pięciu skandynawskich państw dobrobytu: Danii, Finlandii, Islandii, Norwegii i Szwecji. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Po krótkim przedstawieniu genezy i rozwoju krajów skandynawskich w ujęciu historycznym, pokazana zostanie ewolucja nordyckich polityk publicznych w XX w., współczesne tendencje, kwestie i wyzwania społeczne, a także perspektywy na najbliższą przyszłość. Rozważane będą zarówno unikatowe cechy tych państw, jak i łączące ich podobieństwa. Zapytamy czy istnieje „skandynawski model” dobrobytu, polityki społecznej, demokracji politycznej i aktywności zagranicznej. Chociaż główna uwaga skupiona zostanie na kwestiach wewnętrznych, uwzględnione zostaną także europejskie i międzynarodowe czynniki wpływające na ten region. |
Pełny opis: |
Szczegółowy wykaz zagadnień, które będą omawiane w zakresie w znaczącym stopniu uzależnionym od zainteresowań i preferencji uczestników konwersatorium: 1. Wprowadzenie: przedstawienie sylabusa, Skandynawia jako obszar zainteresowań i akademickich studiów, na czym polega specyfika Norden?, dlaczego bada się skandynawskie państwa dobrobytu?, co może przynieść lepsza znajomość krajów nordyckich? 2. Co to jest Skandynawia? Jak należy rozumieć słowa: kraje nordyckie, Norden? - nordycka geografia i historia, gospodarki i polityka - nordycka kultura i tożsamość, ogólne wartości, tradycje egalitaryzmu, dialogu, rokowań, kompromisu i konsensusu (być może to konieczna strategia małych krajów usytuowanych strategicznie pomiędzy silnymi państwami sąsiednimi?) - jaką rolę odgrywa protestantyzm i Kościół Luterański? 3. Rozwój nowożytnej i współczesnej Skandynawii - transformacja od gospodarki rolnej do zasobnego, nowoczesnego społeczeństwa przemysłowego i postindustrialnego/ informacyjnego - jak rolę odgrywają partie polityczne, związki zawodowe, korporatyzm? - kobiety w społeczeństwie skandynawskim (zatrudnienie, partycypacja polityczna, kulturowe role obu płci) - „kapitał dziecięcy” i prawa dziecka - różnorodność etniczna, największe grupy imigranckie, prawicowy populizm 4. Skandynawski model państwa dobrobytu - etapy rozwoju państwa dobrobytu i jego ekspansja w krajach nordyckich - szczególna rola współpracy między rządem, pracodawcami i pracownikami w procesie podejmowania decyzji, zwłaszcza w odniesieniu do aktywnej polityki rynku pracy - uformowanie się i istota modelu skandynawskiego/ nordyckiego - czy znajduje się on w kryzysie?, krytycy: na prawicy i lewicy - współczesne wyzwania: starzenie się społeczeństw, imigracja i integracja cudzoziemców, europeizacja i globalizacja itp. - ciągłość i zmiana: czy model nordycki przetrwał? czy jest wciąż żywotny? 5. Wybrane współczesne problemy skandynawskich polityki społecznych - czym charakteryzują się nordyckie polityki rodzinne, rynki pracy, systemy edukacyjne itp.? (np. szwedzkie państwo przyjazne rodzinom, kobietom, dzieciom i ludziom starszym; duński „złoty trójkąt” flexicurity w polityce zatrudnienia; fiński system innowacyjny i strategia edukacyjna itp.) - jak udało się Skandynawii przejść gospodarcze kryzysy ostatnich czterech dekad i osiągnąć pod względem dostatku pozycję „cudownego dziecka” współczesnej Europy? - jakie lekcje wynikają dla innych z nordyckiego modelu polityki społecznej? 6. Skandynawia w świecie – cztery wymiary polityk zagranicznych: - nordycki” pragmatyczny regionalizm, ostrożna integracja (Rada Nordycka) - europejski: integracja (UE) i współpraca (EOG) - transatlantycki: bezpieczeństwo (NATO), problemy Arktyki - globalny: solidarność, pomoc rozwojowa i humanitarna, dyplomacja pokojowa (ONZ i inne instytucje) |
Literatura: |
Zalecana literatura - W. Anioł, Szlak Norden. Modernizacja po skandynawsku, Warszawa 2013. - E. Asbrink, Made in Sweden. 60 słów, które stworzyło naród, Warszawa 2019. - M. Czarnecki, Dzieci Norwegii. O państwie (nad)opiekuńczym, Wołowiec 2016. - S. Czech, Gospodarka w służbie idei. Rzecz o modelu szwedzkim, Katowice 2013. - S. Daniłowska, Duńskie państwo dobrobytu a koncepcja flexicurity, Warszawa 2016. - T. Griffiths, Skandynawia. Wojna z trollami, Warszawa 2011. - P. Kingsley, Duńczycy. Patent na szczęście, Warszawa 2017. - N. Lunde, Lego. Jak pokonać kryzys, zawojować świat i zbudować potęgę z klocków, Warszawa 2019. - B. Piotrowski, Skandynawia współczesna w poszukiwaniu nowych dróg rozwoju 1975-2014, Poznań 2015 - N. Sanandaji, Mit Skandynawii, czyli porażka polityki trzeciej drogi, Warszawa 2016. - T.D. Walker, Fińskie dzieci uczą się najlepiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017. - M. Wiking, Hygge. Klucz do szczęścia, Warszawa 2017. - N. Witoszek, Najlepszy kraj na świecie, Wołowiec 2017. - M. Zaremba, Polski hydraulik i nowe opowieści ze Szwecji, Wołowiec 2013. |
Efekty uczenia się: |
Finalnym celem konwersatorium jest osiągnięcie przed studentów: - podstawowej znajomości nordyckich społeczeństw, gospodarek i polityki - zasadniczego zrozumienia skandynawskich państw dobrobytu - zrozumienia społecznej, etnicznej i politycznej różnorodności regionu - zrozumienia usytuowania Skandynawii w szerszym kontekście europejskim i globalnym |
Metody i kryteria oceniania: |
Metody i kryteria oceniania Podstawą zaliczenia na ocenę będzie obecność na zajęciach oraz przygotowanie przez studentów zwięzłych prezentacji ustnych i treściwych mini-esejów (o obj. ok. 5 stron/ 10 tys. znaków) na wybrane i uzgodnione z wykładowcą tematy, w oparciu o zalecaną i samodzielnie dobraną literaturę. |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ KON
PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin, 15 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Włodzimierz Anioł | |
Prowadzący grup: | Włodzimierz Anioł | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę |
|
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
|
Skrócony opis: |
Po krótkim przedstawieniu genezy i rozwoju krajów skandynawskich w ujęciu historycznym, pokazana zostanie ewolucja nordyckich polityk publicznych w XX w., współczesne tendencje, kwestie i wyzwania społeczne, a także perspektywy na najbliższą przyszłość. Rozważane będą zarówno unikatowe cechy tych państw, jak i łączące ich podobieństwa. Zapytamy czy istnieje „skandynawski model” dobrobytu, polityki społecznej, demokracji politycznej i aktywności zagranicznej. Chociaż główna uwaga skupiona zostanie na kwestiach wewnętrznych, uwzględnione zostaną także europejskie i międzynarodowe czynniki wpływające na ten region. |
|
Pełny opis: |
Szczegółowy wykaz zagadnień, które będą omawiane w zakresie w znaczącym stopniu uzależnionym od zainteresowań i preferencji uczestników konwersatorium: 1. Wprowadzenie: przedstawienie sylabusa, Skandynawia jako obszar zainteresowań i akademickich studiów, na czym polega specyfika Norden?, dlaczego bada się skandynawskie państwa dobrobytu?, co może przynieść lepsza znajomość krajów nordyckich? 2. Co to jest Skandynawia? Jak należy rozumieć słowa: kraje nordyckie, Norden? - nordycka geografia i historia, gospodarki i polityka - nordycka kultura i tożsamość, ogólne wartości, tradycje egalitaryzmu, dialogu, rokowań, kompromisu i konsensusu (być może to konieczna strategia małych krajów usytuowanych strategicznie pomiędzy silnymi państwami sąsiednimi?) - jaką rolę odgrywa protestantyzm i Kościół Luterański? 3. Rozwój nowożytnej i współczesnej Skandynawii - transformacja od gospodarki rolnej do zasobnego, nowoczesnego społeczeństwa przemysłowego i postindustrialnego/ informacyjnego - jak rolę odgrywają partie polityczne, związki zawodowe, korporatyzm? - kobiety w społeczeństwie skandynawskim (zatrudnienie, partycypacja polityczna, kulturowe role obu płci) - „kapitał dziecięcy” i prawa dziecka - różnorodność etniczna, największe grupy imigranckie, prawicowy populizm 4. Skandynawski model państwa dobrobytu - etapy rozwoju państwa dobrobytu i jego ekspansja w krajach nordyckich - szczególna rola współpracy między rządem, pracodawcami i pracownikami w procesie podejmowania decyzji, zwłaszcza w odniesieniu do aktywnej polityki rynku pracy - uformowanie się i istota modelu skandynawskiego/ nordyckiego - czy znajduje się on w kryzysie?, krytycy: na prawicy i lewicy - współczesne wyzwania: starzenie się społeczeństw, imigracja i integracja cudzoziemców, europeizacja i globalizacja itp. - ciągłość i zmiana: czy model nordycki przetrwał? czy jest wciąż żywotny? 5. Wybrane współczesne problemy skandynawskich polityki społecznych - czym charakteryzują się nordyckie polityki rodzinne, rynki pracy, systemy edukacyjne itp.? (np. szwedzkie państwo przyjazne rodzinom, kobietom, dzieciom i ludziom starszym; duński „złoty trójkąt” flexicurity w polityce zatrudnienia; fiński system innowacyjny i strategia edukacyjna itp.) - jak udało się Skandynawii przejść gospodarcze kryzysy ostatnich czterech dekad i osiągnąć pod względem dostatku pozycję „cudownego dziecka” współczesnej Europy? - jakie lekcje wynikają dla innych z nordyckiego modelu polityki społecznej? 6. Skandynawia w świecie – cztery wymiary polityk zagranicznych: - nordycki” pragmatyczny regionalizm, ostrożna integracja (Rada Nordycka) - europejski: integracja (UE) i współpraca (EOG) - transatlantycki: bezpieczeństwo (NATO), problemy Arktyki - globalny: solidarność, pomoc rozwojowa i humanitarna, dyplomacja pokojowa (ONZ i inne instytucje) |
|
Literatura: |
Zalecana literatura - W. Anioł, Szlak Norden. Modernizacja po skandynawsku, Warszawa 2013. - E. Asbrink, Made in Sweden. 60 słów, które stworzyło naród, Warszawa 2019. - M. Czarnecki, Dzieci Norwegii. O państwie (nad)opiekuńczym, Wołowiec 2016. - S. Czech, Gospodarka w służbie idei. Rzecz o modelu szwedzkim, Katowice 2013. - S. Daniłowska, Duńskie państwo dobrobytu a koncepcja flexicurity, Warszawa 2016. - T. Griffiths, Skandynawia. Wojna z trollami, Warszawa 2011. - P. Kingsley, Duńczycy. Patent na szczęście, Warszawa 2017. - N. Lunde, Lego. Jak pokonać kryzys, zawojować świat i zbudować potęgę z klocków, Warszawa 2019. - B. Piotrowski, Skandynawia współczesna w poszukiwaniu nowych dróg rozwoju 1975-2014, Poznań 2015 - N. Sanandaji, Mit Skandynawii, czyli porażka polityki trzeciej drogi, Warszawa 2016. - T.D. Walker, Fińskie dzieci uczą się najlepiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017. - M. Wiking, Hygge. Klucz do szczęścia, Warszawa 2017. - N. Witoszek, Najlepszy kraj na świecie, Wołowiec 2017. - M. Zaremba, Polski hydraulik i nowe opowieści ze Szwecji, Wołowiec 2013. |
|
Uwagi: |
Metody i kryteria oceniania Podstawą zaliczenia na ocenę będzie obecność na zajęciach oraz przygotowanie przez studentów zwięzłych prezentacji ustnych i treściwych mini-esejów (o obj. ok. 5 stron/ 10 tys. znaków) na wybrane i uzgodnione z wykładowcą tematy, w oparciu o zalecaną i samodzielnie dobraną literaturę. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2024-02-19 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT KON
|
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin, 15 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Włodzimierz Anioł | |
Prowadzący grup: | Włodzimierz Anioł | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę |
|
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
|
Skrócony opis: |
Po krótkim przedstawieniu genezy i rozwoju krajów skandynawskich w ujęciu historycznym, pokazana zostanie ewolucja nordyckich polityk publicznych w XX w., współczesne tendencje, kwestie i wyzwania społeczne, a także perspektywy na najbliższą przyszłość. Rozważane będą zarówno unikatowe cechy tych państw, jak i łączące ich podobieństwa. Zapytamy czy istnieje „skandynawski model” dobrobytu, polityki społecznej, demokracji politycznej i aktywności zagranicznej. Chociaż główna uwaga skupiona zostanie na kwestiach wewnętrznych, uwzględnione zostaną także europejskie i międzynarodowe czynniki wpływające na ten region. |
|
Pełny opis: |
Szczegółowy wykaz zagadnień, które będą omawiane w zakresie w znaczącym stopniu uzależnionym od zainteresowań i preferencji uczestników konwersatorium: 1. Wprowadzenie: przedstawienie sylabusa, Skandynawia jako obszar zainteresowań i akademickich studiów, na czym polega specyfika Norden?, dlaczego bada się skandynawskie państwa dobrobytu?, co może przynieść lepsza znajomość krajów nordyckich? 2. Co to jest Skandynawia? Jak należy rozumieć słowa: kraje nordyckie, Norden? - nordycka geografia i historia, gospodarki i polityka - nordycka kultura i tożsamość, ogólne wartości, tradycje egalitaryzmu, dialogu, rokowań, kompromisu i konsensusu (być może to konieczna strategia małych krajów usytuowanych strategicznie pomiędzy silnymi państwami sąsiednimi?) - jaką rolę odgrywa protestantyzm i Kościół Luterański? 3. Rozwój nowożytnej i współczesnej Skandynawii - transformacja od gospodarki rolnej do zasobnego, nowoczesnego społeczeństwa przemysłowego i postindustrialnego/ informacyjnego - jak rolę odgrywają partie polityczne, związki zawodowe, korporatyzm? - kobiety w społeczeństwie skandynawskim (zatrudnienie, partycypacja polityczna, kulturowe role obu płci) - „kapitał dziecięcy” i prawa dziecka - różnorodność etniczna, największe grupy imigranckie, prawicowy populizm 4. Skandynawski model państwa dobrobytu - etapy rozwoju państwa dobrobytu i jego ekspansja w krajach nordyckich - szczególna rola współpracy między rządem, pracodawcami i pracownikami w procesie podejmowania decyzji, zwłaszcza w odniesieniu do aktywnej polityki rynku pracy - uformowanie się i istota modelu skandynawskiego/ nordyckiego - czy znajduje się on w kryzysie?, krytycy: na prawicy i lewicy - współczesne wyzwania: starzenie się społeczeństw, imigracja i integracja cudzoziemców, europeizacja i globalizacja itp. - ciągłość i zmiana: czy model nordycki przetrwał? czy jest wciąż żywotny? 5. Wybrane współczesne problemy skandynawskich polityki społecznych - czym charakteryzują się nordyckie polityki rodzinne, rynki pracy, systemy edukacyjne itp.? (np. szwedzkie państwo przyjazne rodzinom, kobietom, dzieciom i ludziom starszym; duński „złoty trójkąt” flexicurity w polityce zatrudnienia; fiński system innowacyjny i strategia edukacyjna itp.) - jak udało się Skandynawii przejść gospodarcze kryzysy ostatnich czterech dekad i osiągnąć pod względem dostatku pozycję „cudownego dziecka” współczesnej Europy? - jakie lekcje wynikają dla innych z nordyckiego modelu polityki społecznej? 6. Skandynawia w świecie – cztery wymiary polityk zagranicznych: - nordycki” pragmatyczny regionalizm, ostrożna integracja (Rada Nordycka) - europejski: integracja (UE) i współpraca (EOG) - transatlantycki: bezpieczeństwo (NATO), problemy Arktyki - globalny: solidarność, pomoc rozwojowa i humanitarna, dyplomacja pokojowa (ONZ i inne instytucje) |
|
Literatura: |
Zalecana literatura - W. Anioł, Szlak Norden. Modernizacja po skandynawsku, Warszawa 2013. - E. Asbrink, Made in Sweden. 60 słów, które stworzyło naród, Warszawa 2019. - M. Czarnecki, Dzieci Norwegii. O państwie (nad)opiekuńczym, Wołowiec 2016. - S. Czech, Gospodarka w służbie idei. Rzecz o modelu szwedzkim, Katowice 2013. - S. Daniłowska, Duńskie państwo dobrobytu a koncepcja flexicurity, Warszawa 2016. - T. Griffiths, Skandynawia. Wojna z trollami, Warszawa 2011. - P. Kingsley, Duńczycy. Patent na szczęście, Warszawa 2017. - N. Lunde, Lego. Jak pokonać kryzys, zawojować świat i zbudować potęgę z klocków, Warszawa 2019. - B. Piotrowski, Skandynawia współczesna w poszukiwaniu nowych dróg rozwoju 1975-2014, Poznań 2015 - N. Sanandaji, Mit Skandynawii, czyli porażka polityki trzeciej drogi, Warszawa 2016. - T.D. Walker, Fińskie dzieci uczą się najlepiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017. - M. Wiking, Hygge. Klucz do szczęścia, Warszawa 2017. - N. Witoszek, Najlepszy kraj na świecie, Wołowiec 2017. - M. Zaremba, Polski hydraulik i nowe opowieści ze Szwecji, Wołowiec 2013. |
|
Uwagi: |
Metody i kryteria oceniania Podstawą zaliczenia na ocenę będzie obecność na zajęciach oraz przygotowanie przez studentów zwięzłych prezentacji ustnych i treściwych mini-esejów (o obj. ok. 5 stron/ 10 tys. znaków) na wybrane i uzgodnione z wykładowcą tematy, w oparciu o zalecaną i samodzielnie dobraną literaturę. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych.