Językoznawstwo historyczno-porównawcze

ogólnouniwersyteckie

Ogólna wiedza o języku naturalnym.

Mile widziana znajomość języków obcych.

w sali

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z założeniami, metodami, zadaniami, historią oraz osiągnięciami indoeuropejskiego językoznawstwa historyczno-porównawczego. Ponadto zaznajomienie studentów z podstawową terminologią językoznawczą najczęściej spotykaną w pracach teoretycznych i materiałowych z tego zakresu. Kluczowe pojęcia i zjawiska zostają omówione na materiale z języków indoeuropejskich ze szczególnym uwzględnieniem języków bałtyckich oraz słowiańskich i germańskich.

Podczas zajęć zostaną poruszone poniższe zagadnienia:

– Powstanie językoznawstwa historyczno-porównawczego. Jego rozwój. Główni przedstawiciele i ich dzieła ze szczególnym uwzględnieniem badań nad językami bałtyckimi w nawiązaniu do języków germańskich i słowiańskich.

– Opis fundamentalnych osiągnięć językoznawstwa historyczno-porównawczego, obejmujący między innymi rekonstrukcję języka praindoeuropejskiego, prawa głosowe, analogię, apofonię, rekonstrukcję wewnętrzną, rekonstrukcję zewnętrzną, teorię drzewa genealogicznego, teorię falową, teorię laryngalną i in.

– Języki indoeuropejskie. Rozpad jedności praindoeuropejskiej na dialekty satem i kentum. Rodziny i grupy języków indoeuropejskich. Ekspansja języków indoeuropejskich na świecie.

– Rozróżnienie językoznawstwa historyczno-porównawczego i typologii językowej.

– Podstawowa terminologia językoznawcza spotykana w opracowaniach historyczno-porównawczych.

Ron Asher (Ed.) (1993, 1st edition) / Keith Brown (2006, 2nd Edition), Encyclopedia of Language and Linguistics.

James Clackson, Indo-European Linguistics. An Introduction, Cambridge: University Press, 2007, rozdiały 1,2

Leszek Bednarczuk (red.) (1986). Języki indoeuropejskie. Tom 1. i 2. Warszawa: PWN. (strony: tom 1.: Leszek Bednarczuk, Wprowadzenie: 19-49, tom 2.: Wojciech Smoczyński, Języki bałtyckie: 817-905).

J. Bouma, Sound laws, In: Robert Stephen Paul Beekes (2011). Comparative Indo-European Linguistics: An Introduction. (2nd Edition). John Benjamins Publishing Company. (https://archive.org/details/ComparativeIndoEuropeanLinguistics)

James Clackson (2007). Indo-European Linguistics. An Introduction. New York: Cambridge University Press. (http://caio.ueberalles.net/Indo-European-Linguistics-Introduction/Indo-European%20Linguistics%20-%20James%20Clackson.pdf)

Benjamin W. IV Fortson (2004/2010). Indo-European Language and Culture. An Introduction (2nd Edition). Blackwell Publishing Ltd. (strony: 1-15, 364-389). (http://caio.ueberalles.net/Indo-European-Linguistics-Introduction/Indo-European%20Language%20and%20Culture%20-%20Benjamin%20W.%20Fortson%20IV.pdf )

Adam Heinz (1978). Dzieje językoznawstwa w zarysie. Warszawa: PWN. (strony 122-142, 152-164, 170-205, 438-442).

Kazimierz Polański (red.) (1999). Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich

Wojciech Smoczyński (2007). Słownik etymologiczny języka litewskiego. Wilno: Vilniaus universitetas. (strony XXI–XXVII)

Eva Tichy (2009). Indogermanistisches Grundwissen für Studierende sprachwissenschaftlicher Disziplinen. Bremen: Ute Hempen Verlag.

Adam Weinsberg (1983). Językoznawstwo ogólne. Warszawa: PWN. (strony 72-106).

Ilse Wischer. Grammaticalization. In: Encyclopedia of Language and Linguistics.

Po ukończeniu seminarium student:

(WIEDZA)

- zna historię, założenia, metody, zadania, przedstawicieli oraz osiągnięcia indoeuropejskiego językoznawstwa historyczno-porównawczego,

- zna podstawową terminologię, spotykaną w pracach teoretycznych i materiałowych z językoznawstwa historyczno-porównawczego,

- zna rodzinę języków indoeuropejskich

(UMIEJĘTNOŚCI)

- potrafi analizować fakty diachroniczne w podstawowym zakresie na materiale z języków bałtyckich, słowiańskich i germańskich.

Ocena na podstawie aktywności na zajęciach oraz końcowego testu pisemnego (pytania zamknięte i otwarte).

Student ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze, każda kolejna nieobecność musi być zaliczona w sposób wcześniej uzgodniony z prowadzącym.

Podczas zajęć studenci mogą posługiwać się modelami i narzędziami AI, np. do gromadzenia materiałów, ich przeszukiwania, opracowania stanu badań czy tworzenia bibliografii. Wykluczone jest jednak stosowanie generatywnej AI w celach interpretacyjnych, do tworzenia wypowiedzi pisemnej czy do opracowywania fragmentów tekstu.